W ostatnim czasie obserwuje się duże zainteresowanie produktami kosmetycznymi, w których główną rolę odgrywają składniki aktywne pochodzenia naturalnego, a producenci prześcigają się w zdobywaniu certyfikatów jakości i znaków „eko”. Na szczególną uwagę zasługują ekstrakty roślinne. Posiadają one niezwykle bogaty skład, dzięki czemu wykazują silniejszą aktywność biologiczną na skórę i rzadziej wywołują efekty niepożądane.
Jak powstają wyciągi roślinne?
Wyciągi roślinne otrzymuje się w wyniku maceracji rozpuszczalnikami (np. woda, etanol, metanol, woda-alkohol, glicerol) rozdrobnionego surowca roślinnego. Do produkcji kosmetyków wykorzystuje się ekstrakty z roślin, ale nierzadko do formulacji dodaje się tylko określony składnik chemiczny, wyekstrahowany z mieszaniny (np. azjatykozyd z wąkroty azjatyckiej). W trakcie ich wytwarzania niezwykle istotny jest sposób produkcji, co wiąże się z ich jakością. Jeżeli w otrzymanym ekstrakcie stężenie głównych składników aktywnych będzie zbyt niskie, produkty kosmetyczne nie będą wykazywały deklarowanego działania. Bowiem za efekt biologiczny bardzo często odpowiada cały ekstrakt, składający się najczęściej z mieszaniny około 100 substancji chemicznych. To, jak będzie działał dany wyciąg na skórę, niejednokrotnie zależy od synergicznego działania wszystkich substancji chemicznych oraz od odpowiedniego stężenia poszczególnych składników np. ekstrakty z zielonej herbaty muszą być bogate w polifenole, gdyż to głównie one odpowiadają za jej aktywność. Tylko właściwie przygotowane wyciągi i kosmetyki stworzone na ich bazie, będą posiadały oczekiwaną aktywność i nie będą wykazywały działań niepożądanych. Ekstrakty roślinne otrzymuje się z roślin znanych i wykorzystywanych w medycynie od wieków, ale wraz z rosnącymi wymaganiami konsumentów poszukuje się coraz to bardziej egzotycznych gatunków. W celu ich ochrony, do otrzymywania cennych składników wykorzystuje się coraz częściej hodowle roślinnych kultur in vitro.
Jakie mają zastosowanie?
Niektóre ekstrakty roślinne są wykorzystywane w preparatach kosmetycznych jako substancje promieniochronne. W tym celu stosuje się ekstrakty z m.in.: kwiatostanów kocanki piaskowej, kwiatostanu rumianku lekarskiego, kory kruszyny europejskiej, korzeni tarczycy bajkalskiej, liści zielonej herbaty, liści aloesu, korzenia ratanii. Niestety wyciągi roślinne posiadają niski współczynnik absorpcji promieniowania ultrafioletowego lub są dodawane do preparatów w zbyt niskich stężeniach, dlatego nie mogą być wykorzystywane w kosmetykach o wysokiej ochronie przeciwsłonecznej. Świetnie jednak sprawdzą się w preparatach do codziennej pielęgnacji skóry lub jako uzupełnienie filtrów syntetycznych.
Wyciągi roślinne można nazwać wielofunkcyjnymi składnikami kosmetycznymi. Bardzo często mają one szeroką gamę zastosowań, np. ekstrakty o działaniu promieniochronnym, pomimo niezbyt wysokiego współczynnika absorpcji promieni uv, mogą posiadać silne właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne, antymutagenne i przeciwnowotworowe. To oznacza, że nie tylko będą chroniły przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym, ale również będą neutralizowały, powstające pod wpływem promieniowania, wolne rodniki i zapobiegały powstawaniu procesów nowotworowych w skórze. Pomimo silnej aktywności biologicznej ekstraktów roślinnych, nie można zapominać, że również substancje pochodzenia naturalnego mogą wykazywać działanie alergizujące, spotykane szczególnie w przypadku osób nadwrażliwych.
Magdalena Wyszkowska-Kolatko, dziennikarz portalu Biotechnologia.pl
Źrodło: http://biotechnologia.pl/