Wbudowane oświetlenie boczne (oświetlające oglądaną powierzchnię), pozwala uzyskać "trójwymiarowy obraz" skóry (uwidacznia głębsze struktury oglądanej zmiany). Dermatoskopia jest badaniem pośrednim między oceną kliniczną (tzw. okiem nieuzbrojonym) a badanie histopatologicznym wyciętej zmiany.
Ocena zmian opiera się na obserwacji cech zewnętrznych uwzględniając asymetrię, odgraniczenie, różnorodność barw oraz charakterystyczne struktury niewidoczne gołym okiem:
- obecność siateczki
- obszary o zatartej strukturze
- pasma
- kropki i globule
- nieprawidłowe unaczynienie
Badanie dermatoskopem może być powtarzane wielokrotnie. Wykonywane jest u pacjentów w każdym wieku, a także u kobiet ciężarnych. Służy głównie do oceny zmian barwnikowych, melanocytowych (znamiona barwnikowe, czerniak) oraz niemelanocytowych (naczyniowych, keratynocytowych). Zadaniem dermatoskopii jest przede wszystkim odróżnienie zmian barwnikowych od niebarwnikowych, oraz w przypadku zmian barwnikowych ich monitorowanie i ewentualne wczesne wykrycie transformacji nowotworowej.
Za pomocą dermatoskopu można rozpoznać zmiany takie jak:
- czerniak złośliwy,
- czerniak młodzieńczy Reed,
- znamię barwnikowe,
- znamię błękitne,
- brodawka łojotokowa,
- naczyniak,
- nabłoniak barwnikowy,
- zmiany krwotoczne
Badanie dermatoskopowe powinno być wykonane w przypadku każdej zmiany, która:
- właśnie się pojawiła,
- szybko rośnie,
- łuszczy się,
- swędzi,
- krwawi,
- ma nieregularne brzegi,
- ma niejednolity kolor,
- szybko się zmienia
Inne cechy znamion, na które powinniśmy zwrócić uwagę , to - sączenie ze znamion, zaczerwienienie wokół znamienia, obrzęk i ból.
Informacje istotne przed wykonaniem badania: 1. wywiad rodzinny (występowanie nowotworów skóry w rodzinie), 2. dotychczasowy przebieg choroby (czas pojawienia się zmiany, szybkość powiększania się, zmiana koloru, kształtu, wystąpienie bólu, świądu, krwawienia, owrzodzenia, strupka itp.), 3. historia leczenia (preparaty zewnętrzne, leczenie zabiegowe – np. wyciskanie mechaniczne, wymrażanie);
Dermatoskopia nie daje ostatecznej diagnozy. Pozwala natomiast różnicować zmiany o charakterze łagodnym i atypowym oraz jasno i konkretnie określa sposób dalszego postępowania.
Zalety badania dermatoskopowego:
a) bezpieczne,
b) bezbolesne,
c) możliwość wielokrotnych powtórzeń (zalecane przy większej ilości znamion),
d) brak ograniczeń wiekowych,
e) można wykonywać u kobiet ciężarnych;
Szczególne sytuacje wymagające oceny dermatoskopowej:
- pojawienie się nowych zmian barwnikowych na skórze,
- ewolucja starych znamion: zmiana kształtu, wielkości, koloru, konsystencji, pojawienie się świądu, bólu, krwawienia itp.
- znamiona często drażnione, zahaczane i skaleczone (miejsca przylegania odzieży, okolice golone lub depilowane),
- znamiona zlokalizowane w miejscach odkrytych (częsta ekspozycja na działanie promieniowania ultrafioletowego);
Ocena dermatoskopowa zmian skórnych wymaga dużego doświadczenia. Jeżeli lekarz ma wątpliwości co do oceny dermatoskopowej, zmiana jest wycinana chirurgicznie i badana histopatologicznie.
Źródło: