Grzybica stóp nie jest żadną nowością. Już starożytni znali pojęcie stopy atlety. Pod tą enigmatyczną i poetycką nazwą kryła się grzybica skóry stop. Manifestuje się ona zaczerwienieniem i silnym świądem skóry, zwłaszcza pomiędzy palcami.
Skóra w tych miejscach zaczerwieniona, ma tendencję do spękań, które w dodatku się sączą; zaś sama skóra w kolejnym etapie przybiera białawe zabarwienie. Na szczęście preparaty przeciwgrzybicze są i dostępne i skuteczne. Należy jedynie poprosić lekarza o stosowną receptę. Grzybica, niestety jest chorobą zaraźliwą – przenosi się przez używanie wspólnych butów, skarpet, ręczników, przez kratki prysznicowe, a także wannę, miskę itp. Warto więc zrobić przegląd stóp najbliższych i wdrożyć w razie potrzeby leczenie rodzinne.
Przed wiekami dalekie, niewielkie krewne karpia Garra rufa pływały sobie w spokoju w ciepłych rzekach Bliskiego Wschodu. Żywiły się głównie komórkami łusek większych ryb. Pomysłowi ludzie dostrzegli jednak podczas kąpieli w rzece, że miłe rybki nie gardzą też ludzkim, martwym naskórkiem. Usuwają go niezwykle precyzyjnie i skutecznie, zarazem, przynajmniej teoretycznie, nie wyrządzając krzywdy człowiekowi. Niestety bezzębne rybki, które mają skutecznie i bezboleśnie usuwać nadmiar naskórka, więc wyraźnie poprawiać urodę dłoni, stóp, a nawet całego ciała, mogą przy okazji poczęstować nas nie tylko grzybicą ale i ciężkim zakażeniem bakteryjnym, wirusowym zapaleniem wątroby typu B i C, a nawet wirusem HIV.
Co do grzybicy paznokci jest ona stosunkowo późno dostrzegana. Charakteryzują ją zmiany zabarwienia i pogrubienie płytki paznokciowej oraz jej odstawanie od łożyska paznokcia. Pierwszym objawem chorobotwórczym jest zmiana zabarwienia paznokcia na biały, opalizujący kolor. Taka zmiana spowodowana jest drążeniem przez strzępkę grzyba kanalików powietrznych w keratynie paznokcia. W efekcie powstaje tzw. siatka Alkiewicza, dobrze widoczna, zwłaszcza gdy paznokieć oglądamy w powiększeniu. Dopiero później dochodzi do pogrubienia płytki, która traci elastyczność i w efekcie zaczyna odstawać od łożyska paznokcia. Zakażenie najczęściej występuje pośrednio przez noszenie skarpet i obuwia osoby chorej, może też pochodzić z drewnianej wyściółki wykładanej w łaźniach i na basenach kąpielowych. Źródłem zakażenia może być zarówno chory człowiek lub zwierzę, jak i zakażone przedmioty. Zakażenie bowiem następuje przez kontakt bezpośredni lub za pośrednictwem przedmiotów używanych przez osoby chore (odzież, pościel, obuwie, cążki, pilniki). Warto tu dodać, że grzybicy sprzyja osłabienie organizmu, załamanie odporności, leczenie antybiotykami, zburzenia ukrwienia, a także uszkodzenia mechaniczne skóry. Na podstawie samego obrazu choroby trudno jest określić rodzaj grzyba odpowiedzialnego za rozwój schorzenia. Rozstrzyga o tym badanie laboratoryjne, polegające na analizie elementów morfologicznych grzybni w powiększeniu mikroskopowym oraz na hodowli grzybów na specjalnych podłożach. Leczenie może przebiegać ambulatoryjnie lub chirurgicznie. Ambulatoryjnie wówczas, jeśli nie doszło do wystąpienia zakażeń wtórnych, czyli zapalenia skóry i tkanki podskórnej. Postępowanie chirurgiczne natomiast polega na zdjęciu płytek paznokciowych w celu usunięcia zakażonej kreatyny. W tym celu używa się też maści o działaniu keratolitycznym. Do wznowy choroby może dojść, jeśli pacjent nie przestrzega zasad profilaktyki. Po każdej kąpieli należy dokładnie wytrzeć stopy głównie w przestrzeniach międzypalcowych, ponieważ wilgotny naskórek staje się bardziej miękki, a wówczas zarodniki grzybów mogą łatwiej wniknąć w głąb skóry. Istotnym elementem uchronienia się przed nawrotem jest pozbycie się starego obuwia, które jest rezerwuarem zarodników grzybiczych. Poza tym należy profilaktycznie stosować środki do pielęgnacji stóp przeciwpotne, przeciwgrzybicze i bakteriobójcze. Wskazane są także kąpiele stóp w wodzie z dodatkiem soli lub ziół. Kuracja powinna trwać nie mniej niż od 2 do 5 tygodni. Nawet jeśli po kilku dniach skóra zdaje się być zdrowa, znajdują się w niej ciągle jeszcze zarodniki grzyba; może więc nastąpić nawrót choroby. W przypadku grzybicy paznokci trzeba niekiedy posunąć się aż do usunięcia zmienionej chorobą płytki paznokciowej. Oczywiście w gabinecie lekarskim.
Pamiętajmy jednak, że profilaktyka przede wszystkim!!!
