Otyłość to jedna z najpoważniejszych chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Jak wynika ze statystyk, skala problemu jest z roku na rok coraz większa. Nadmierne kilogramy mogą być wynikiem stresu, czynników genetycznych, psychologicznych, a także zaburzeń gospodarki hormonalnej. Jednak najczęstszą przyczyną nadwagi są nieprawidłowe nawyki żywieniowe, przekazywane w rodzinach z pokolenia na pokolenie.
Coraz częściej otyłość dotyka także najmłodszych. Znikoma aktywność fizyczna i niewłaściwe nawyki żywieniowe to główne przyczyny nadwagi wśród dzieci. Błędne przekonanie rodziców o tym, że „z otyłości się wyrasta” oraz brak kontroli nad tym, w jaki sposób odżywia się ich dziecko potęgują skalę problemu. Brakuje również odpowiedniej edukacji dotyczącej zasad zdrowego odżywiania, a zalew informacji w mediach o dietach cud wypacza rozsądne myślenie o jedzeniu.
Otyłość jest związana z częstszym występowaniem następujących schorzeń:
- Cukrzyca typu II - 90% przypadków cukrzycy u pacjentów stanowią osoby otyłe. Spadek wagi - nawet o 5-10% prowadzi do obniżenia poziomu cukru we krwi i pozwala zmniejszyć dawki leków przeciwcukrzycowych, w tym insuliny.
- Nadciśnienie tętnicze - wzrost masy ciała o 20% powoduje ośmiokrotny wzrost częstości występowania nadciśnienia.
- Hiperlipidemia - czyli podwyższenie poziomu cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Poza poziomem całkowitego cholesterolu ważny dla ryzyka chorób serca jest też stosunek pomiędzy "dobrym" - cholesterol HDL i "złym" cholesterolem - cholesterol LDL. Stosunek ten jest niekorzystny u osób otyłych.
- Udar mózgowy - ryzyko jego wystąpienia u osób otyłych jest dwukrotnie większe.
- Niewydolność serca - ryzyko tej choroby u otyłych jest większe 1,9 razy.
- Choroba niedokrwienna serca (choroba wieńcowa) - 40% przypadków tej choroby jest związane z BMI powyżej 25. Prawdopodobieństwo, że osoba otyła będzie miała chorobę wieńcową jest 1,5 raza większe niż u osoby z prawidłową wagą. Otyłość pogarsza także przebieg rehabilitacji pozawałowej.
- Kamica pęcherzyka żółciowego - schorzenia pęcherzyka u osób otyłych występują sześciokrotnie częściej niż u szczupłych.
- Zmiany zwyrodnieniowe stawów - stawy podlegające nadmiernym obciążeniom szybciej ulegają uszkodzeniu, prowadzi to do zespołów bólowych, np. kręgosłupa, stawów kolanowych.
- Nowotwory - u otyłych częściej niż u szczupłych występują nowotwory macicy, sutka, pęcherzyka żółciowego, jelita grubego, prostaty.
- Zaburzenia oddychania w czasie snu - objawiające się m.in. zespołem hipowentylacji bądź bezdechu sennego.
- Żylaki kończyn dolnych - u osoby otyłej gorsze są warunki odpływu krwi z kończyn dolnych. Prowadzi to do nadmiernego wypełnienia krwią żył a w konsekwencji - do powstawania żylaków.
- Zaburzenia hormonalne i powikłania ciąży - częściej występują u otyłych kobiet.
- Zespół ogólnoustrojowych zaburzeń, na które składają się: otyłość wisceralna, upośledzona tolerancja glukozy, zwiększone stężenie insuliny, oporność na insulinę, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe, choroba niedokrwienna serca, dna moczanowa, podwyższenie poziomu kortyzolu, podwyższenie poziomu fibrynogenu oraz wzmożone wydalanie albumin z moczem.
Należy sobie uświadomić że, nawet niewielka utrata masy ciała rzędu 5-10% wyjściowej wagi może przynieść istotne korzyści zdrowotne. Wcale nie jest konieczne dążenie do uzyskania idealnej sylwetki. Bardziej istotna jest utrata mniejszej liczby kilogramów ale za to utrzymanie obniżonej masy ciała w dłuższym okresie.
Red. Port.
