Hormony, nasz wspólny temat - antykoncepcja

Nowe możliwości

Co piąta Polka korzysta z nowoczesnych sposobów planowania rodziny – wynika z raportu ONZ. Tymczasem w krajach Unii Europejskiej aż 70% kobiet stosuje najnowsze metody zapobiegania ciąży. Wynik polski jest niepokojący, szczególnie, gdy weźmiemy pod uwagę, że hormonalna antykoncepcja jest jedynym skutecznym sposobem świadomego planowania rodziny. Owszem, zdarza się, że kobieta zachodzi w ciążę mimo jej stosowania – jednak najczęściej wynika to z błędów w korzystaniu z niej (46%), równoczesnej antybiotykoterapii (21%) oraz biegunek i wymiotów w trakcie przyjmowania antykoncepcji hormonalnej doustnej(10%).

Istnieje potrzeba stworzenia metod antykoncepcyjnych lepiej tolerowanych oraz jak najmniej absorbujących uwagę pacjentek. Przybliżenie do tego ideału umożliwiają niecodzienne preparaty hormonalne, które stosuje się inaczej niż doustnie, i które cechuje długi okres działania. Nie bez znaczenia jest też poczucie komfortu i satysfakcja kobiety. Dlatego tak ważna jest edukacja społeczeństwa dotycząca dostępności niecodziennych metod antykoncepcji.

Bardzo ważna decyzja

W Polsce mamy już dostęp do używanych z powodzeniem na świecie metod antykoncepcji hormonalnej stosowanej drogą inną niż doustna. Są to systemy przezskórne, dopochwowe pierścienie antykoncepcyjne, iniekcje i systemy wewnątrzmaciczne. Należy pamiętać, że bezpieczeństwo i skuteczność każdej metody antykoncepcji zależy również od cech indywidualnych partnerów. Kobieta, przed podjęciem decyzji o rodzaju antykoncepcji, powinna pójść do ginekologa i dokładnie się przebadać. Tak ważna decyzja musi być przemyślana, nie można działać pochopnie.

Plaster antykoncepcyjny

Plaster o wymiarach 45 mm x 45 mm naklejany jest na czystą, suchą, nieowłosioną i nieuszkodzoną zdrową skórę w okolicy pośladków, brzucha, zewnętrznej górnej części ramienia lub górnej części tułowia w miejscu, w którym ciasna odzież nie będzie go ocierała. Zawarte w nim hormony: pochodne estrogenu i progestagenu przenikają przez skórę bezpośrednio do krwioobiegu. Kobieta nakleja plaster w pierwszym dniu cyklu i nosi go nieprzerwanie przez 7 dni. 8-go dnia zdejmuje zużyty i nakleja nowy, który nosi przez kolejne 7 dni, po czym zmienia go na następny, również na 7 dni. W 22 dniu cyklu następuje tydzień przerwy, w trakcie którego pojawia się tzw. krwawienie z odstawienia.

Pierścień antykoncepcyjny

To elastyczny, bezbarwny pierścień o średnicy około 5 cm i przekroju 4 mm. Kobieta sama umieszcza go w pochwie w pierwszym dniu cyklu i sama usuwa go po upływie 3 tygodni, po czym następuje 7-dniowa przerwa w stosowaniu preparatu, podczas której pojawia się tzw. krwawienie z odstawienia. W trakcie trzech tygodni stosowania pierścień sam uwalnia w sposób ciągły hormony pochodne progestagenu i estrogenu.

(Dinger et al. Obstet Gynecol 2011;117:33. – wyniki przedstawione podczas warsztatów edukacyjnych prowadzonych przez prof. T.Paszkowskiego w dniu 14.04.2011)

Zastrzyki hormonalne

Iniekcja to metoda przeznaczona dla kobiet, które nie mogą przyjmować doustnych środków hormonalnych. Lek przepisywany jest czasami kobietom karmiącym piersią od 6 tygodnia po porodzie. Zastrzyk hormonalny zawierający tylko jeden hormon – gestagen, wykonywany jest na zlecenie ginekologa raz na 12 tygodni, zabezpieczając w tym czasie przed nieplanowaną ciążą. Po upływie 12 tygodni należy przyjąć kolejną dawkę leku. Kobieta planująca ciążę, niestety musi uzbroić się w cierpliwość: pełna płodność powraca dopiero po kilku miesiącach od zaprzestania stosowania preparatu.

Wkładki domaciczne

To wykonany z plastiku przedmiot w kształcie litery T zakładany bezpośrednio do wnętrza macicy. Wkładki starszego typu zawierały spiralny drucik miedzi (stąd popularna nazwa „spiralki”), obecnie są również dostępne wkładki ze stopniowo uwalniającym się hormonem. Działają jak pigułka hormonalna w macicy, dlatego są skuteczniejsze. Wkładka jest skuteczna przez wszystkie dni cyklu miesięcznego i zależnie od typu może pełnić swą funkcję od roku do 3 do 5, a nawet 7 lat. Wkładkę zakłada lekarz w ostatnim dniu krwawienia miesiączkowego, kiedy układ rozrodczy ma podwyższoną odporność na zakażenia, a wejście do macicy jest lekko rozszerzone. Po 3 miesiącach należy zgłosić się na wizytę kontrolną. Trzeba również pamiętać o terminie wymiany wkładki (czas jej używania jest podany przez producenta). I to nie tylko dlatego, że wkładka przestaje działać. Istnieje też niebezpieczeństwo, że pozostawiona zbyt długo może wrosnąć w ścianę macicy. Zresztą każdej kobiecie zalecane są coroczne badania kontrolne, bez względu na to czy i jaką metodę antykoncepcyjną stosuje.

Fot: Shutterstock

Porozmawiaj z nią…

Wyboru metody antykoncepcyjnej zawsze dokonuje kobieta wspólnie z lekarzem. Świadoma wszystkich możliwości, może wybrać tę, która najlepiej wpisze się w jej styl życia. W rozmowie z lekarzem pacjentka powinna udzielić jak najwięcej informacji na temat swojego zdrowia, oczekiwań, przyzwyczajeń a nawet charakteru. Im lepiej lekarz ją pozna, tym bardziej „skrojona na miarę” będzie metoda antykoncepcji. Dobrze poinformowana kobieta lepiej wybierze metodę odpowiednią właśnie dla niej, a w związku z tym również taką, której będzie przestrzegać. Nie powinna czuć się onieśmielona i zakłopotana nieznajomością terminów, niezrozumieniem zasady stosowania. Dlatego w chwilach wątpliwości czy lęku kobiety powinny odważnie zadawać pytania. Powinny szukać informacji, dzielić się nimi z innymi. Najwięcej fachowej wiedzy uzyskają oczywiście od lekarza, ale czasem wsparcie przychodzi ze strony osoby bliskiej. Często to od mamy, siostry lub najbliższej przyjaciółki płynie zachęta do wizyty kontrolnej czy choćby do pierwszej rozmowy na tematy związane z życiem seksualnym, świadomym planowaniem rodziny.

Monika Falk; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., Martyna Lewicka; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

BC MFD media communications

Artykuł z portalu Ona Ona Ona (http://www.onaonaona.com/)