Trądzik pospolity to najczęstsza choroba gruczołów łojowych, związana przede wszystkim z nadprodukcją łoju.
Charakterystyka schorzenia:
- dotyczy od 80 do nawet 100% osób w grupie wiekowej od 11 do 25 lat,
- początek zmian następuje w okresie dojrzewania.
- zmiany są umiejscowione w okolicach łojotokowych,
- wykwitem pierwotnym jest zaskórnik,
- występują zmiany zapalne: krosty, grudki, guzy i cysty z możliwością bliznowacenia.
Na powstanie trądziku składa się wiele czynników. Główną rolę odgrywa nadmierna aktywność gruczołów łojowych, na którą największy wpływ mają gospodarka hormonalna oraz czynniki genetyczne, a także skłonność do wzmożonej keratynizacji ujść mieszków włosowych. One właśnie stwarzają sprzyjające warunki rozwoju bakterii beztlenowych, nasilających stan zapalny wokół zmian trądzikowych.
Propionibacterium acnes – bakterie beztlenowe,
które wytwarzają enzymy powodujące rozkład
łoju; produkty rozpadu łoju powodują migrację
w okolice gruczołu łojowego komórek odpowiedzialnych
za reakcję zapalną (granulocytów
wielojądrzastych). |
W kosmetyce bardzo dużą wagę przykłada się
do zewnątrzpochodnych czynników wywołujących
trądzik. Właściwości zaskórnikotwórcze
(komedogenne) mają m.in.: substancje mineralne
stosowane w preparatach matujących (talk,
kaolin), pochodne lanoliny, oleje mineralne,
oleje roślinne, parafina, skwalen. |
W codziennej pielęgnacji należy zwracać uwagę nie tylko na poszczególne składniki, lecz także na formę danego kosmetyku. Większe właściwości zaskórnikotwórcze będzie miał puder kryjący pod postacią oleistego podkładu niż puder sypki. Drugim, równie często popełnianym błędem w pielęgnacji skóry łojotokowej, jest używanie preparatów zawierających mydła alkaliczne i alkohol etylowy. Oba czynniki zakłócają równowagę ochronnego płaszcza na powierzchni naskórka. Po zastosowaniu mydeł i alkoholu skóra potrzebuje kilku godzin, aby odbudować wszystkie mechanizmy obronne, a przez ten czas jest podatna na czynniki drażniące, zmiany temperatury oraz zasiedlenie przez drobnoustroje inne niż występujące fizjologicznie. Staje się to przyczyną nasilenia zmian trądzikowych, lecz przede wszystkim wywołuje podrażnieniapowierzchni naskórka.
Do innych czynników zewnątrzpochodnych mogących wzmagać trądzik należą:
- leki (przede wszystkim glikokortykosteroidy, preparaty jodu, witamina B12, barbiturany),
- chlor, oleje, dziegcie.
Każdy preparat mający właściwości matujące
przyczynia się do nasilenia trądziku. Jego stosowanie
należy ograniczyć do niezbędnego minimum.
Trzeba o tym pamiętać i uświadamiać
to swoim klientkom. |
Osobny problem stanowi rozdrapywanie i wyciskanie zmian trądzikowych przez pacjentów nieakceptujących swojego wyglądu. Każda ingerencja powoduje uszkodzenie naskórka, co nasila stan zapalny, przez co w efekcie następuje pogorszenie kliniczne. Osoby, które nie potrafią same opanować chęci wydrapywania zmian i robią to w chwilach wzmożonego napięcia nerwowego, potrzebują pomocy nie tylko kosmetyczki czy dermatologa, lecz równie często psychologa lub psychiatry.
|
Tendencję do nadużywania preparatów zawierających
alkohol i mydła mają przede wszystkim
mężczyźni. Dlatego tej grupie klientów należy
poświęcić szczególną uwagę.
|
Uświadomienie problemu jest często skuteczną metodą jego leczenia. Problematyką wzajemnych zależności pomiędzy chorobami skóry a psychiką zajmuje się coraz prężniej rozwijająca się gałąź dermatologii – psychodermatologia.
|
Warto zawsze zwrócić uwagę na to, czy pacjent/
pacjentka nie wyciska i nie drapie zmian trądzikowych.
Gdy ich zasięg pokrywa się z obszarem
łatwego dostępu (np. osoba praworęczna będzie
miała zmiany zlokalizowane w górnej części lewego
ramienia), należy koniecznie uświadomić
pacjentowi problem, a w razie trudności zasugerować
pomoc psychologiczną.
Zaburzenia gospodarki hormonalnej są najczęstszą
przyczyną trądziku występującego
po okresie pokwitania, nawet po 30–35 r.ż.
Wykwity trądzikowe umiejscawiają się wtedy
najczęściej w linii żuchwy, na brodzie i w górnej
części szyi.
|
PKIK poleca:
www.danutanowicka.pl
