NIETRZYMANIE MOCZU-CIĄGLE WSTYDLIWY PROBLEM

Schorzenie to dotyka około czterech milionów Polaków i aż 1/3 kobiet. Nietrzymanie moczu zdarza się w każdym wieku i u obu płci, jednak najczęściej problem ten występuje w osób w wieku starszym i podeszłym. Wystąpienie dolegliwości nietrzymania moczu  sprzyja również otyłość, menopauza, przewlekłe zaparcia, dzwiganie ciężarów, ciąża oraz przebyte operacje ginekologiczne (np. usunięcie macicy). U mężczyzn nietrzymanie moczu zwykle związane jest z chorobami gruczołu krokowego i ich leczeniem chirurgicznym (np. usunięcie gruczołu krokowego).

Najczęściej występuje wysiłkowe nietrzymanie moczu spowodowane osłabieniem mięśni dna miednicy, które nie zaciskają prawidłowo cewki moczowej. Mocz wycieka bezwiednie z pęcherza, gdy rośnie w nim ciśnienie, co najczęściej zdarza się podczas wysiłku fizycznego, ale również w trakcie kaszlu, kichania lub śmiechu.

Nietrzymanie moczu z naglącym parciem spowodowane jest nieprawidłową i nadmierną aktywnością mięśni pęcherza. Występuje, często bardzo silna, potrzeba natychmiastowego oddania moczu i zwykle w ciągu kilku sekund dochodzi do jego wypływu. Do takiego nagłego, intensywnego parcia dochodzi np., w takich sytuacjach jak: zmiana pozycji ciała, dźwięki (lejącej się wody), w trakcie stosunku płciowego(typowo podczas orgazmu). Parcie na pęcherz w tym typie nietrzymania moczu jest bardzo często odczuwalne nie tylko w dzień, ale również w nocy. Do nietrzymania moczu z naglącym parciem dochodzi, gdy pęcherz kurczy się zbyt wcześnie i nagle, zanim zostanie wypełniony i zanim otrzyma sygnał z mózgu. W większości przypadków przyczyna takiego zachowania pęcherza nie jest znana i lekarz rozpoznaje wówczas tzw. zespół nadpobudliwego pęcherza. Innymi przyczynami nietrzymania moczu z naglącym parciem mogą być: zapalenie pęcherza, choroby neurologiczne (np. choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane), u mężczyzn choroby gruczołu krokowego.

Nietrzymanie moczu z powodu przepełnienia pęcherza jest spowodowane przeszkodą w odpływie moczu z pęcherza, który jest wypełniony i często bardzo rozciągnięty, a mocz stale lub okresowo bezwiednie wycieka. Ten typ nietrzymania moczu najczęściej występuje u mężczyzn z powiększonym gruczołem krokowym. Przeszkoda w odpływie moczu oprócz jego nietrzymania może spowodować rozwój nefropatii zaporowej.

Nietrzymanie moczu może również występować przemijająco u osoby, która świadomie kontroluje opróżnianie pęcherza. Przyczyną okresowego, przemijającego nietrzymania moczu może być: zapalenie pęcherza, niektóre leki (np. moczopędne lub rozluźniające mięśnie), napoje alkoholowe i zawierające kofeinę (działają moczopędnie), niekiedy napoje z owoców cytrusowych (u niektórych osób podrażniają pęcherz moczowy).

W wysiłkowym nietrzymaniu moczu u kobiety bardzo ważne jest wzmocnienie mięśni dna miednicy, co może prowadzić nawet do ustąpienia problemu. Są to tzw. ćwiczenia mięśni Kegla (czyli mięśni dna miednicy).

Istnieje wiele sposobów wykonywania tych ćwiczeń i nie wymagają one żadnych specjalnych warunków. Ważne, aby ćwiczenia wykonywać regularnie, co najmniej 3 razy dziennie przez co najmniej 3 miesiące. Dopiero po takim okresie można oczekiwać poprawy.

Do najskuteczniejszych metod chirurgicznego leczenia nietrzymania moczu należą tzw. zabiegi podwieszenia szyi pęcherza moczowego oraz operacje pętlowe, natomiast poprawa po zabiegach wstrzykiwania substancji w okolice cewki moczowej może być przejściowa.

Pomocnym zabiegiem przy problemach z nietrzymaniem moczu  jest TVT lub TOT. Wykorzystuje się do jego wykonania specjalną syntetyczną taśmę, która podtrzymuje cewkę moczową i stanowi swoiste rusztowanie dla kolagenu ( kolagen rozrasta się i odtwarza osłabione więzadło). Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym. Metoda ta jest zadowalającym rozwiązaniem.  Zabieg jest refundowany przez NFZ, niestety czas oczekiwania może wynieść nawet 2-3 lata.  Rozwiązaniem są prywatne kliniki, jednak tu zaporą może okazać się cena ( ok. 6000zł).  Coraz częściej stosowane jest leczenie laserowe. Wiązka promieni pobudza włókna kolagenowe błony śluzowej pochwy, prowadząc do powstawania nowych włókien, które wzmacniają osłabione tkanki. Poza tym śluzówka obkurcza się. Zmienia się kąt ustawienia cewki moczowej, co poprawia jej pracę. Zabieg jest bezbolesny i wykonuje się go ambulatoryjnie. Efekty są odczuwalne po miesiącu od wykonania zabiegu. Laserowe leczenie nietrzymania moczu to koszt ok. 3.500zł.

W nietrzymaniu moczu z naglącym parciem leczenie polega na zmianach stylu życia, tj. zmniejszeniu (lub odstawieniu) spożycia alkoholu i kofeiny, zmniejszeniu masy ciała w przypadku nadwagi i otyłości oraz ograniczeniu spożycia płynów w niektórych sytuacjach, ćwiczeniach mięśni dna miednicy oraz odpowiednim „treningu” pęcherza, który prowadzi do rzadszego występowania parcia oraz pozwala go kontrolować, tzn. panować nad potrzebą oddania moczu. Ćwiczenia w ramach tego treningu muszą być systematyczne, długotrwałe oraz prowadzone pod kontrolą osoby z odpowiednim doświadczeniem w tym zakresie. W nietrzymaniu moczu z przepełnienia leczenie polega na zapewnieniu dobrego odpływu moczu z pęcherza poprzez usunięcie przeszkody (np. operacja gruczołu krokowego) lub wprowadzenie cewnika do pęcherza.

Leki stosuje się w przypadkach , gdy trening pęcherza okazał się niedostatecznie skuteczny. Leki te mogą mieć różne (w tym poważne) działania niepożądane i muszą być stosowane na zlecenie lekarza i pod jego kontrolą. Inne sposoby nietrzymania moczu (np. stymulacja nerwów krzyżowych, wstrzykiwanie botuliny do mięśni pęcherza, leczenie chirurgiczne) stosuje się tylko wtedy, gdy trening pęcherza i leki okażą się nieskuteczne.

Właściwie wybrany sposób leczenia oraz systematyczne i prawidłowe wykonywanie zaleconych ćwiczeń sprawiają, że w wielu przypadkach nietrzymanie moczu ustępuje, a prawie zawsze dochodzi do złagodzenia jego objawów. Po ustąpieniu nietrzymania moczu lub uzyskaniu poprawy nie można zaprzestać wykonywania ćwiczeń oraz zmian w stylu życia, gdyż zwykle dochodzi do nawrotu dolegliwości.

Red. Port.