Wrastające paznokcie (unguis incarnatus) to bardzo bolesna dolegliwość, która w znacznym stopniu utrudnia codzienne funkcjonowanie, a nieodpowiednio zwalczana często ulega nawrotom. Mało osób wie, że istnieją już nowoczesne metody, które pomagają uporać się z tym problemem w sposób skuteczny i nieinwazyjny.
Przypadłość wrastania paznokci w równym stopniu dotyka kobiet i mężczyzn, w każdym wieku. Mamy z nią do czynienia gdy paznokieć podczas wzrostu ulega zakrzywieniu w dół, lub podwija się wbijając w otaczającą skórę – wał paznokciowy.
Najczęściej dotyczy to pierwszego palca stopy – tzw. palucha i może prowadzić do powstania obrzęków lub ziarniny. W skrajnych przypadkach wrastające paznokcie uniemożliwiają chodzenie, a w stopie cukrzycowej dochodziło niekiedy nawet do amputacji paliczka. Bardzo często przypadłość ta łączy się z silnymi dolegliwościami bólowymi i krwawieniem. Podjęcie kroków zapobiegających wrastaniu paznokci jest konieczne, inaczej może doprowadzić do rozwoju bardzo poważnych stanów zapalnych.
Czynniki sprzyjające dolegliwości
Powodem wrastania paznokci, poza wrodzonymi skłonnościami do tej przypadłości, jest ich nieprawidłowe obcinanie. Bardzo często zbyt zaokrąglone na brzegach paznokcie zmieniają tor wzrostu, stopniowo wbijając się w okalającą paznokieć skórę, powodując tym samym jej uszkodzenie. Innym powodem mogą stać się mechaniczne urazy paznokci powstałe na skutek uderzenia jak i noszenie nieprawidłowo dobranego, zbyt ciasnego oraz wąskiego obuwia. Zdarza się również, że uprawianie dyscyplin sportowych, czy nagły wzrost wagi ciała powodują nierównomierny ucisk na paznokcie, co w efekcie może prowadzić do ich wrastania.
Zewnętrznymi przyczynami są również deformacje ortopedyczne (hallux-y, palce młotkowate) oraz infekcje bakteryjne i grzybicze. Rozpoznajemy trzy stopnie wrastania paznokcia:
• łagodny, który objawia się bólem przy ucisku, obrzękiem i zaczerwienieniem,
• umiarkowany, który rozpoznamy po dużym bólu, zwiększonym obrzęku i zakażeniu
• ciężki, kiedy mamy do czynienia z duży stanem zapalnym i hipergranulacją- ziarniną.
Metody zapobiegania wrastaniu paznokci
Jeszcze do niedawna często praktykowanym sposobem na zapobieganie wrastaniu paznokci było całkowite zerwanie płytki paznokciowej. Jest to jednak zabieg nie tylko bardzo bolesny i brutalny, ale i często nieskuteczny. Usunięcie płytki paznokciowej nie zmienia bowiem toru wzrostu paznokcia, więc po odrośnięciu nowej płytki bardzo często następuje nawrót dokuczliwej choroby. Podobnie dzieje się po często stosowanej chirurgicznej metodzie polegającej na usunięciu wąskiego 2-3 mm pasma paznokcia od strony wrastania. Przy leczeniu wrastających paznokci warto zdać się na nowoczesne, mniej inwazyjne metody podologiczne. Jeżeli paznokieć jest w początkowej fazie wrastania możemy zastosować tamponadę, która w tym przypadku powinna okazać się wystarczającym sposobem leczenia. Tamponada wykona jest z cienkiego, miękkiego materiału i dziła wypornościowo. Jest wkładana w wały paznokciowe, dzięki czemu powstaje przestrzeń między wałem paznokciowym, a paznokciem. Opatrunek z tamponady może być dodatkowo nasączony substancjami odkażającymi i powinien być zmieniany kilka razy dziennie
Warto także pamiętać, że tamponada stanowi również nieodłączny element kuracji towarzyszący zakładaniu klamer. klamer. To właśnie ortonyxia (orthos- prosty, prawidłowy i onyx- paznokieć) – zabieg polegający na korekcji wrastających paznokci za pomocą specjalnych klamer jest dzisiaj jedną z najskuteczniejszych i godnych polecenia metod leczenia wrastających paznokci. Klamry nakładane na paznokieć unoszą jego boczne brzegi spłaszczając powierzchnię płytki, a sam zabieg jest bezbolesny i przynosi natychmiastową ulgę.
Klamry przeciw wrastaniu
Na rynku istnieje kilka rodzajów klamer. Pierwszą klamrę w 1964 roku zaprezentował szkocki ortodonta Ross Fraser. Z czasem została ona ulepszona i powstały inne aparaty korygujące. Wśród nich znajdują się klamry plastikowe BS Quick, plastikowo-metalowe Podofix, Combiped i metalowe 3TO, Goldstad Spange. Specjalista podolog dobiera odpowiednią z nich w zależności od stopnia wrastania, a następnie przykleja je na płytkę, lub mocuje pod brzegi chorego paznokcia. Zabieg ten jest całkowicie bezbolesny, a założenie aparatu trwa niecały kwadrans. Klamra w zależności od stanu paznokcia noszona jest od 2 do 6 miesięcy. Jeśli wrastanie nie jest uwarunkowane genetycznie, klamry pozwalają raz na zawsze doprowadzić paznokieć do prawidłowego wzrostu, a ryzyko nawrotów wrastania przy tej metodzie jest minimalne. Noszenie klamry nie wpływa na komfort chodzenia, tym samym nie przeszkadza w aktywnym trybie życia.
Dodatkową zaletą tej metody jest fakt, że odpowiednio dobrany rodzaj klamry można zakładać przy każdej fazie wrastania paznokcia, zarówno gdy utworzy się stan zapalny jak i ziarnina, bez względu na to czy wrastanie jest jednostronne czy dwustronne, a nawet kiedy paznokcie są rurkowate bądź jak występuje rogowacenie podpaznokciowe. Ze względu na nieinwazyjność, korekcja za pomocą klamer polecana jest nawet dzieciom, diabetykom i alergikom. Po zabiegu należy jednak pamiętać o odpowiedniej pielęgnacji paznokci i regularnych wizytach u podologa.
Najważniejsza jest profilaktyka
Kluczową rolę w zapobieganiu przykrym dolegliwościom związanym z wrastaniem paznokci odgrywa odpowiednia pielęgnacja. Należy zadbać o to, by paznokcie obcinane i piłowane były na prosto, a wycinanie skórek cążkami warto zastąpić mniej inwazyjnym pedicure'm biologicznym. Do usuwania skórek należy używać kopytka wraz ze specjalnym płynem zmiękczającym. Ważne jest również odpowiednie czyszczenie paznokcia z kurzu i brudu. Warto zrobić to za pomocą wacika lekko nasączonego spirytusem. W przypadku gdy paznokcie są twarde, łatwiej będzie je obcinać po kąpieli. Ważne jest również dobranie odpowiedniego obuwia. Noszenie zbyt ciasnych butów, czy wysokich szpilek z wąskimi czubkami prowadzi do zmiany kształtu paznokci, co może spowodować ich wrastanie.
mgr Agata Kapele, specjalista ds. podologii w firmie Clarena
