Wszyscy znamy ale nikt nie mówi o tym – zaparcia – skutek błędnego żywienia! Pojęcie zaparcia odnosi się do nieregularnych wypróżnień z powodu twardego i suchego stolca, który może być połączony z pewnym wysiłkiem i bólem. Uczucie zaparcia występuje również, jeśli jelita nie opróżniły się całkowicie. Ponadto zaparcia często połączone są z innymi objawami, takimi jak: wzdęcia, nudności, bóle brzucha lub skurcze.
Jak powstają zaparcia
Zaparcie pojawia się wtedy, gdy stolec porusza się zbyt wolno przez jelita i przez to jelita wchłaniają zbyt dużo wody. To sprawia, że staje się twardy i suchy, trudny do wydalenia.
Częstość prawidłowych wypróżnień jest bardzo zróżnicowana i waha się od 3 razy dziennie do 3 razy w tygodniu. Jednak w zdrowej, bogatej w błonnik diecie, codzienne wypróżnienia są regułą. Zaparcie występuje najprawdopodobniej wtedy, gdy częstość oddawania stolca jest mniejsza niż 3 razy w tygodniu lub gdy oddawane są codziennie lub co drugi dzień tylko niewielkie ilości stolca.
Ciągłe zaparcia należą do najczęstszych chorób cywilizacyjnych
W uprzemysłowionych krajach zachodnich przewlekłe zaparcia stały się jednym z najczęściej występujących chorób cywilizacyjnych. W Niemczech cierpi na nie około piętnaście milionów dorosłych, a kobiety dwukrotnie częściej niż mężczyźni.
Jednak prawdziwa liczba jest znacznie wyższa, ponieważ wielu chorych nie mówi o tym schorzeniu swoim lekarzom lub w ogóle do nich nie chodzi. Także u dzieci coraz częściej występują zaparcia. Jednak najczęściej dotknięte są osoby powyżej 65 roku życia. 75% ludzi starszych przebywających w szpitalach bądź w domach opieki regularnie stosuje środki przeczyszczające.
Najczęstsze przyczyny ostrych zaparć
Zaparcia mogą mieć przebieg ostry lub przewlekły. Objawy ostrej niedrożności jelit rozpoczynają się nagle i są raczej krótkotrwałe. Do najczęstszych przyczyn ostrych zaparć należą: podróże, przykucie do łóżka z powodu operacji czy choroby, zmiany hormonalne w okresie ciąży lub menopauzy, ewentualnie niedrożność jelit.
Zaparcia chroniczne
Przewlekłe zaparcia rozwijają się powoli i mogą trwać całymi miesiącami a nawet latami. Chronicznym zaparciem nazywa się sytuację, gdy przez 12 tygodni w ciągu roku występują przynajmniej dwie z następujących cech:
- Twardy stolec
- Uczucie niepełnego wypróżnienia
- uczucie niedrożności / zatkania jelit
- wysiłek podczas wypróżniania
- Mniej niż trzy wypróżnienia w tygodniu
Możliwe przyczyny zaparć przewlekłych
1. Pierwszą najczęstszą przyczyną zaparć jest brak ruchu i mała zawartość błonnika w codziennej diecie. Przetworzone produkty spożywcze są bogate w tłuszcz i cukier, który może spowolnić proces trawienia. Przez to zbyt duża ilość płynu jest wchłaniana ze stolca i powstaje zaparcie.
2. Do zaparć mogą prowadzić również zaburzenia układu pokarmowego:
- Zespół jelita drażliwego
Jelito drażliwe jest jedną z najczęstszych przyczyn zaparć przewlekłych. W wyniku skurczy jelit spowalnia się ich praca, a to prowadzi do zaparć. Pacjenci z zespołem jelita drażliwego często cierpią z powodu występujących na przemian biegunek i zaparć.
- Zwężenia jelit
Zaparcia jelitowe mogą być spowodowane bliznami, guzami lub uchyłkami jelit (są to miejsca, które wypełniają się kałem, w wyniku czego powstaje stan zapalny).
- Osłabienie jelit
Są to zaburzenia w perystaltyce jelit, gdy produkty odpadowe są poruszane powoli albo w ogóle i dochodzi do zaparć. Zaburzenia te częściej występują u kobiet niż u mężczyzn.
- Dyschezja
Pod pojęciem dyschezji rozumiana jest niezdolność do defekacji, czyli wypróżniania, mimo występującego jednoczesnego parcia. Przyczyną jest brak koordynacji pomiędzy zwieraczem a mięśniami dna miednicy, do którego może dojść w wyniku częstego powstrzymywania się od dobrowolnego oddania stolca.
3. Zaparcia mogą być również objawem innych chorób, np. choroby Parkinsona, stwardnienia rozsianego, cukrzycy lub niedoczynności tarczycy.
4. Również leczenie niektórymi farmaceutykami prowadzi do zaparć. Można tu wymienić:
- Środki przeciwbólowe (opiaty)
- Środki znieczulające
- Leki obniżające ciśnienie krwi
- Leki zobojętniające kwasy, które zawierają aluminium lub chemiczny wapń
- Środki uspokajające
- Leki antyhistaminowe (np. stosowane przy alergiach)
- Leki przeciwkaszlowe
- Antydepresanty
- Suplementy żelaza
- Leki moczopędne (Diuretyki)
- Leki przeciwdrgawkowe
- Chemioterapia
- Częste stosowanie środków przeczyszczających
5. Również jeśli woda pitna nie jest dostarczana w wystarczającej ilości, organizm zaczyna się bronić, aby zachować odpowiednią ilość płynów we krwi. Dochodzi wtedy do absorpcji wody z mas kałowych, a stolec staje się suchy i twardy. Skutkiem tego są oczywiście zaparcia.
Napoje zawierające kofeinę, takie jak kawa czy cola, jak również alkohol odwadniają organizm, a także mogą wywoływać zaparcia.
6. Często chęć oddania stolca jest tłumiona, ponieważ trzeba na przykład skorzystać z toalety publicznej lub czas jest po prostu nieodpowiedni. Wielokrotnie powstrzymywanie się może prowadzić do zaburzeń w pracy jelit, parcie na stolec może stać się bolesne i może dojść do chronicznych zaparć.
7. Niektórzy ludzie reagują zaparciami na stres psychiczny, taki jak np. zmiany środowiskowe, kłopoty w pracy czy kłopoty rodzinne. Powstrzymują oni wtedy parcie, chęć skorzystania z toalety lub kojarzą oddawanie stolca jako coś nieprzyjemnego lub nieczystego. W tego typu przewlekłych zaparciach o podłożu psychicznym może pomóc tylko psychoterapia.
Powikłania wywołane zaparciami
Przewlekłe zaparcia mogą prowadzić do wielu niepożądanych powikłań:
- Hemoroidy lub szczelina odbytu (ubytki w błonie śluzowej)
Hemoroidy mogą być spowodowane przez częste oddawanie twardego stolca. Natomiast szczelina odbytu powstaje, gdy twardy stolec rozciąga zwieracz odbytu. Poza tym może dojść do pojawienia się krwi w stolcu.
- Wypadnięcie odbytnicy (wypadanie jelita)
Często podczas silnego parcia na stolec może dojść do wypadnięcia części odbytnicy przez odbyt. Często samoistnie wraca na miejsce lub można ją na przykład przesunąć palcem. W cięższych przypadkach może być konieczna ingerencja chirurgiczna.
- Choroba uchyłkowa jelit
Stosunkowo często konsekwencją występowania przewlekłych zaparć jest tzw. uchyłkowatość. W błonie śluzowej jelita grubego dochodzi do powstania kieszonkowatych uwypukleń, które powodują powstanie stanu zapalnego.
Środki stymulujące pracę jelit
1. Umiarkowana aktywność fizyczna
Regularne ćwiczenia poprawiają pracę jelit, a tym samym skracają czas zalegania pokarmu w przewodzie pokarmowym.
2. Dieta bogata w błonnik
Substancje balastowe (owoce, warzywa, produkty z pełnych ziaren) wiążą wodę w przewodzie pokarmowym, co wpływa na wzrost objętości stolca. Dzięki temu ma co napierać na ściany jelita i pobudzać je do ruchu.
3. Stałe godziny posiłków
Posiłki spożywane regularnie wspomagają pracę przewodu pokarmowego i mogą wspierać zapobieganie zaparciom.
4. Wypijanie odpowiedniej ilości wody
Woda jest w stanie zwiększyć objętość stolca, dzięki czemu może być on łatwiej transportowany przez układ pokarmowy, a tym samym zapobiec występowaniu zaparć.
5. Nie powstrzymywanie chęci oddania stolca
Ważne jest, aby wsłuchać się w sygnały dawane przez własny organizm, a kłopoty z wypróżnianiem powinny ustąpić. Również na pobyt w toalecie powinniśmy przeznaczyć sobie odpowiednią ilość czasu i niczym go nie zakłócać.
Źródło: ZDG
Źródło:
www.zdrowieinatura.com.pl
