Zmiany naczyniowe i metody ich niwelowania

Dolegliwości naczyniowe należą dochorób cywilizacyjnych i coraz więcej osób skarży się z ich powodu. Wiele zauważalnych procesów starzenia się polega na zmianach w układzie naczyniowym. Skóra zaczerwieniona, z pojawiającym się często rumieniem na policzkach, powiększonymi i popękanymi naczyniami włosowatymi twarzy, szyi i dekoltu to skóra z problemami naczyniowymi.

Stres, zanieczyszczenie środowiska, złe odżywianie, niewłaściwy tryb życia – to główne przyczyny niektórych schorzeń skórnych związanych z nieprawidłowym krążeniem. Bardzo płytkie unaczynienie wiąże się często z wrażliwością skóry. Pierwsze objawy to piękne rumieńce na policzkach dziecka, nie tylko wtedy, gdy wraca z zimna, lecz w ciągu dnia. Ta zawsze czerwona cera, bez widocznych jeszcze popękanych naczyń, to wskazówka, że należy traktować ją ze szczególną troską; stosować kosmetyki z filtrem UVA i UVB oraz ochronne dla dzieci, do kąpieli i mycia włosów używać tylko lekko ciepłej wody. Te drobne zabiegi pomogą złagodzić nagłe i widoczne rumieńce na twarzach nastolatków. Lekarze zalecają zestawy witamin, leki działające obkurczająco i kojąco na naczynia, naświetlania lampami z niebieskim filtrem, zabiegi galwanizacji, jonoforezy i fonoforezy [1, 2].

Poszerzone naczynia włosowate skóry, potocznie zwane „pajączkami”, to niewielkie czerwone, różowe lub niebieskie, podłużne plamki skórne, wypełnione siecią drobnych i widocznych płytko pod skórą w postaci czerwonych „nitek”, naczyń krwionośnych. Kruche naczynia krwionośne nie wytrzymują ciśnienia krwi, rozszerzają się i stają się bardzo widoczne. Na twarzy, u wielu osób również na nogach i innych partiach ciała, pozostają jako trwałe ślady. Niekiedy przylegają do siebie, tworząc gęstą sieć, dając jednorodne zaczerwienienie skóry. Ocenia się, że ta przypadłość dotyka około połowy populacji kobiet [3, 4].

Teleangiektazje - podział

• teleangiektazje pierwotne związane najczęściej z zespołami wrodzonymi. Samoistne rozszerzenia naczyń włosowatych pojedyncze lub uogólnione mogą pojawić się u małych dzieci i u kobiet w ciąży, również u osób starszych możemy obserwować teleangiektazje, szczególnie na twarzy;
• teleangiektazje wtórne, czyli nabyte, wyglądają podobnie jak samoistne i występują w schorzeniach ogólnoustrojowych i skóry, po ekspozycji na czynniki atmosferyczne oraz po leczeniu.

Teleangiektazje towarzyszą najczęściej trądzikowi różowatemu, twardzinie, toczniu rumieniowym, skórze barwnikowej i pergaminowej. W trądziku różowatym zajmują twarz: policzki, skrzydełka nosa. Są pojedyncze lub liczne, bardzo cienkie albo tworzące rumień. Teleangiektazje po ekspozycji na czynniki zewnętrzne to pojedyncze teleangiektazje na twarzy: skrzydełkach nosa, przegrodzie nosowej, policzkach. Mogą pojawić się u dorosłych i u dzieci. Przy predyspozycji genetycznej, niekorzystnych warunkach atmosferycznych – powstają wciąż nowe zmiany.

Teleangiektazje po leczeniu mogą być spowodowane  długotrwałym stosowaniem miejscowo preparatów sterydowych na twarz, szczególnie u osób z cienkim naskórkiem i jasną cerą. Z trądzikiem różowatym i ze schorzeniami ogólnoustrojowymi. Bardzo liczne teleangiektazje, ograniczone do określonej powierzchni, obserwuje się po naświetlaniach promieniami RTG.

Przyczyny pękania naczynek nie są do końca wyjaśnione. Niewątpliwie największą rolę odgrywają czynniki dziedziczne. Bardzo istotny jest też wpływ estrogenów. Na ogół problem ten pojawia się u kobiet, które ukończyły trzydzieści lat, a nasila się w okresie menopauzy [1, 5].

Wskazówki dotyczące zachowań, zabiegów oraz pielęgnacji znajdują się w licznych publikacjach. Zaleca się unikania: mycia twarzy twardą, gorącą i chlorowaną wodą, używania mydeł barwionych, zapachowych, z zawartością alkoholu, sytuacji stresowych, spożywania gorących napojów, pikantnych i gorących potraw, alkoholu i kawy, naświetlania skóry promieniami UV, peelingów ziarnistych i sauny.

Wskazane są: łagodne, bezzapachowe kosmetyki, kremy z filtrami UVA i UVB, chroniące przed zimnem i zmianami temperatur, w przypadku nerwicy naczyniowej ziołowe środki, właściwa dieta, makijaż z użyciem podkładu, pudru (jako dodatkowa ochrona), wiosną i jesienią zabiegi wzmacniające i zamykające naczynka. Warto używać kosmetyków, w których składzie są: rutyna, ekstrakt z oczaru wirgilijskiego (hamamelis), witamina K, witamina  PP; witamina C, ekstrakt z miłorzębu japońskiego, wyciąg z kasztanowca, wyciąg z kwiatów dzikiego mirtu, wyciąg ze słonecznika, wyciąg z pączków topoli oraz ekstrakty z pestek czerwonych winogron [6-9].

Tabela 1. Rodzaje laserów i ich zastosowanie w usuwania naczynek krwionośnych [12]

Metody usuwania naczynek krwionośnych - Lasery
W przypadku zmian naczyniowych metodą najczęściej zalecaną jest terapia laserowa. Poprzez dobór fali światła o odpowiedniej długości, czasu trwania impulsu oraz gęstości energii możliwe jest dotarcie do odpowiedniego chromoforu bez uszkodzenia otaczających tkanek. W przypadku zmian naczyniowych takim chromoforem jest hemoglobina. W trakcie zabiegu energia świetlna jest pochłaniana przez chromofor i zamieniana w ciepło, co prowadzi do koagulacji. Dzięki temu dochodzi do zamknięcia naczyń. Najczęściej zabiegi stosuje się w serii.

Bardzo często do usuwania zmian naczyniowych stosowany jest laser neodymowo-jagowy (o długości fali 1064 nm), emitujący promieniowanie podczerwone wykazuje największe pochłanianie hemoglobiny. Dlatego wykorzystywany jest w przypadku większych i głębiej położonych naczyń. Osiąganie dobrych efektów terapeutycznych, łatwość dostępu oraz krótki czas trwania zabiegu powodują, że metoda laserowa jest jedną z najczęściej wybieranych metod w przypadku teleangiektazji twarzy [10]. Laser KTP o długość fali 532 mn. Jest to zmodyfikowany laser neodymowo-jagowy. Stosuje się przy leczeniu zmian naczyniowych barwy czerwonej. Kolejnym laserem, stosowanym do zamknięcia naczyń, jest laser barwnikowy PDL o długości fali 577 nm do 585 nm. Zabieg wykonuje się do momentu przejaśnienia zmian.

Przed zabiegami laserowymi należy wykluczyć przeciwwskazania, których jest dość dużo m.in.: wysoki fototyp skóry, świeża opalenizna, zażywanie leków fotouczulających, liczne zmiany melanocytowe na skórze [10-12].

Elektroliza
Kolejną metodą, stosowaną do niwelowania zmian naczyniowych, jest elektroliza. Metoda ta polega na dostarczeniu do naczynia znajdującego się w skórze, dawki prądu stałego. W trakcie jego przepływu przez tkanki wydziela się ciepło. Metoda ta jest skuteczna, ale bolesna. Istnieje duże ryzyko powstawania blizn [2].

Termokoagulacja
Metoda od dawna wykorzystywana przez lekarzy dermatologów i kosmetologów. Zabieg termokoagulacji polega na wytworzeniu w tkankach energii  cieplnej z wykorzystaniem fal radiowych o wysokiej częstotliwości. Przekazana za pomocą bardzo cienkiej igły energia powoduje koagulację, tzn. niszczenie leczonej tkanki.

Zjawisko termokoagulacji naczyń krwionośnych pod wpływem unipolarnej fali radiowej wykorzystano m.in. w metodzie VeinWave [13, 14]. Częstotliwość została obniżona do 4 MHz, dzięki czemu podczas wykonywania zabiegu obniżono temperaturę w tkankach do ok. 80⁰C. Zbyt wysoka temperatura powoduje duże ryzyko powikłań po zabiegu, m.in.: poparzeń, blizn, przebarwień lub odbarwień w okolicach zabiegowych. Metoda ta rekomendowana jest do usuwania zmian naczyniowych przez lekarzy dermatologów. Alternatywą dla urządzenia VeinWave jest ThermaVein, które zostało stworzone do niwelowania zmian naczyniowych przez kosmetologów.

ThermaVein również wykorzystuje unipolarną falę radiową o częstotliwości 4 MHz [13, 14 ]. Podczas zabiegu czubek igły niklowej o grubości 0,075 mm (Ballet 3) wprowadza się nad naczynko, tuż pod naskórek, a następnie wyzwala się przepływ fali radiowej. Czas trwania pojedynczego impulsu to 0,2 sekundy. Podczas wykonywania procedury zabiegowej należy pamiętać o zachowaniu odstępu pomiędzy kolejnymi przyłożeniami igły – około 1,5 mm. Procedura zabiegowa przewiduje czas trwania zabiegu około 15 minut, w trakcie którego można zniwelować około 80-100 ,,leczonych” teleangiektazji. Dostarczenie do tkanek ciepła bezpośrednio nad obszar, gdzie występuje zmiana naczyniowa, powoduje  zamknięcie naczynka, jednak tkanki znajdujące się obok nie ulegają uszkodzeniu, Dzięki temu zostaje zminimalizowane potencjalne ryzyko powstawania blizn i przebarwień. Zabieg jest prawie bezbolesny, efekt widoczny od razu po jego zakończeniu.

W przypadku teleangiektazji różnej wielkości znajdujących się na twarzy i tzw. mniejszych naczyń, o średnicy poniżej 0,3 mm, oraz mattingu występującego najczęściej na kończynach dolnych, zastosowanie metody termokoagulacji wydaje się dobrym rozwiązaniem [13, 14].

Według autora podczas zabiegu na twarzy w zależności od ilości zmian naczyniowych należy wykonać od 1-4 zabiegów (fot. 1) z częstotliwością co 14  dni. Pojedyncze naczynia ulegną zamknięciu już po jednym zabiegu, natomiast w przypadku większych skupisk trzeba będzie wykonać ich więcej. Gdy zabieg wykonywany jest w obszarze kończyn dolnych, najlepiej zaplanować go na 2-6 zabiegów, przeprowadzanych w odstępach miesięcznych (fot. 2). Ponieważ gojenie zmian na kończynach dolnych trwa znacznie dłużej niż na twarzy, związane jest to z tzw. nadciśnieniem żylnym [15].

Podsumowanie
Skuteczność zamykania naczynek jest uzależniona od rodzaju metody, jakości urządzenia, umiejscowienia i wielkości zmian. Każde, nawet najbardziej skomplikowane urządzenie obsługuje dłoń specjalisty, w związku z tym ostateczny rezultat zabiegu zależy od jego doświadczenia, techniki i umiejętności manualnych.

Literatura
1. B. Peters: Kosmetyka, REA Warszawa 2002.
2. J. Dylewska-Grzelakowska: Kosmetyka stosowana, WsiP, Warszawa 2009.
3. M. Opalińska, K. Prystupa, W. Stąpól: Dermatologia praktyczna część II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL wydanie I, Warszawa 1996.
4. J. Owczarczyk von Oyen: Młodość i uroda na długie lata, wyd. SPAR, Warszawa 1994.
5. F. Wąsik, E. Baran , J. Szepietowski: Zarys dermatologii klinicznej, VOLUMED, wydanie I, Wrocław 1995.
6. J. A. Kwiatkowska: Rośliny Kosmetyczne, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992.
7. E. Lamer-Zarawska, A. Noculak-Palczewska: Kosmetyki naturalne, ASTRUM Wrocław 1994, 53.
8. I. Jaworska: Kuracja skóry naczyniowej, Kosmetyka i Kosmetologia, 79, 2008, 10-11.
9. M. Hatlapa: Zmiany w układzie naczyniowym skóry. Teleangiektazje i wenektazje, Polish Journal of Cosmetology, 1, 2004, 19-26.
10. D. J. Goldberg, et al.: Lasery i światło, tom 1, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2010, 11.
11. C. Peszyński-Drews: Lasery i Laseroterapia od A do Z. ”M”jak ”mechanizm” efekty i mechanizmy biologicznej interakcji światła laserowego z materią
żywą. Dermatologia Estetyczna 5 (52), 2007.
12. A. Kaszuba, A. Halbina: „Z” – zmiany naczyniowe i ich leczenie z użyciem laserów, Dermatologia estetyczna, 4(10), 2008, 278-282.
13. B. Newman: Mr VeinWave, .Aestetic Medicine, 2008, 36-37.
14. J. M. Chardonneu: Treatment of the teleangiectasies by the techniqueof thermo coagulation. Study on 50 patients
15. M. Żmudzińska, M. Czarnecka-Operacz: Przewlekła niewydolność żylna- aktualny stan wiedzy. Część II – profilaktyka leczenie zachowawcze, Postępy Dermatologii i Alergologii, 5, 2005, 239-243

Dr n. farm
Magdalena Rogóż
Kosmetolog, fizjoterapeuta
Wykładowca w Wyższej
Szkole Fizjoterapii
we Wrocławiu
i w Państwowej Wyższej
Szkole Zawodowej w Nysie

Źródło: http://kosmetologiaestetyczna.com/