Choć uważamy się za kobiety świadome, w niektórych dziedzinach nadal posługujemy się stereotypami i wyobrażeniami, szczególnie gdy chodzi o sfery intymne naszego życia.
Wiele kobiet nadal preferuje naturalne metody antykoncepcji, pomimo iż wymagają one wiele uwagi i skrupulatności i znajomości własnego organizmu Taka ochrona przed niechcianą ciążą sprawdza się jedynie u pań, które miesiączkują w równych odstępach czasu.
Na rynku pojawiło się urządzenie zwane komputerem cyklu, które ułatwia całą procedurę kontroli i właściwej oceny płodności na dany czas. Jeśli chodzi o stosunek przerywany, to nie może on być traktowany jako metoda antykoncepcji. Chociaż partner wycofuje penisa z pochwy partnerki przed wytryskiem, mimo to w wydzielinie, która pojawia się na chwilę przed wytryskiem, znajdują się plemniki, a ich ilość jest wystarczająca, aby mogło dojść do zapłodnienia. Laktacja również nie powinna być traktowana jako środek antykoncepcyjny, ponieważ do pierwszej owulacji dochodzi przed wystąpieniem pierwszej miesiączki po porodzie. Młodym mamom, także tym karmiącym piersią, zaleca się stosowanie jednoskładnikowej pigułki antykoncepcyjnej, zastrzyków antykoncepcyjnych o przedłużonym (np. 3-miesięcznym) działaniu oraz wkładek wewnątrzmacicznych oraz prezerwatyw.
Istnieje metoda, która ratuje przed ciążą w ostatniej chwili, to antykoncepcja po stosunku. Polecana jest parom, które nie zabezpieczyły się lub którym w trakcie współżycia pękła albo zsunęła się prezerwatywa. Do 72 godzin po stosunku można zapobiec niechcianej ciąży poprzez zastosowanie tzw. antykoncepcji awaryjnej, czyli przyjęcie pigułki zawierającej duże stężenie hormonu progestagenu. Hormon ten powoduje zagęszczenie śluzu w szyjce macicy, co utrudnia poruszanie się plemników oraz zmiany w błonie śluzowej macicy uniemożliwiające zagnieżdżenie zapłodnionej komórki jajowej. Im szybciej pigułka zostanie przyjęta, tym większa skuteczność w zapobieganiu ciąży. Antykoncepcja awaryjna powinna być stosowana tylko w uzasadnionych wypadkach i nie powinna być traktowana jako standardowy środek antykoncepcyjny. Stężenie hormonów w pigułce „po” jest tak duże, że nie powinno się przyjmować jej częściej niż 1 raz w ciągu cyklu miesięcznego.
Wśród wielu kobiet pokutuje przekonanie, że antykoncepcja hormonalna sprawia spadek ochoty na seks. Przeciwnie. Nowoczesne tabletki zawierają minimalne ilości hormonów i tym samym nie mają wpływu na libido, wręcz przeciwnie. Panie, które czują komfort regulowanej niepłodności, chętniej oddają się igraszkom. Owszem istnieją leki antykoncepcyjne o działaniu antyandrogennym, które zmniejszają ilość męskich hormonów w organizmie kobiety i tym samym mogą nieznacznie obniżyć chęć współżycia. Wtedy wystarczy udać się do lekarza i poprosić o zmianę tabletek.
Kobiety, które cierpią na endometrioze nie muszą rezygnować z antykoncepcji hormonalnej. Jednak tabletki dla tej grupy pań powinny mieć w składzie przewagę progestagenów. Hormony te są również często stosowane w leczeniu choroby jako kuracja podtrzymująca. Płeć piękna, która ma problemy z nadciśnieniem, cukrzycą lub wątrobą niestety powinna zrezygnować z pigułek i wybrać spiralę. Kobiety z nadwagą nie muszą obawiać się, że plaster i pierścień antykoncepcyjny w ich przypadku nie zadziała. To tylko plotki. Nadmiar tkanki tłuszczowej może w prawdzie ograniczyć ilość hormonów przenikających do krwiobiegu i zmniejszyć ich skuteczność jeśli waga przekracza 90 kg. Mimo to te metody są najbardziej „zdrowe” , ponieważ hormony dostają się bezpośrednio do krwi, dzięki czemu nie obciążają wątroby.
Nieprawdą jest, że wszystkie środki antykoncepcyjne są tak samo skuteczne. Środki antykoncepcyjne mają różną skuteczność, określaną według tzw. wskaźnika Pearla. Należy go odczytywać jako liczbę zapłodnień na 100 kobiet stosujących daną metodę w ciągu roku. Im niższy wskaźnik, tym skuteczniejsza jest metoda antykoncepcyjna. Pod uwagę brane są następujące środki antykoncepcyjne: prezerwatywy, pigułki antykoncepcyjne jedno- i dwuskładnikowe, wkładka wewnątrzmaciczna, środki plemnikobójcze oraz zastrzyki. Wskaźnik Pearla określa również antykoncepcyjną skuteczność stosunku przerywanego, antykoncepcji naturalnej oraz współżycia bez zabezpieczenia.
Niektóre leki mogą obniżać skuteczność tabletek antykoncepcyjnych. Dlatego należy informować ginekologa o przyjmowanych równocześnie lekach (nawet tych wydawanych w aptece bez recepty), jak również innych lekarzy o przyjmowaniu pigułek antykoncepcyjnych. W razie jakichkolwiek wątpliwości, najlepiej skonsultować się z lekarzem, który wskaże jakie dodatkowe metody antykoncepcji i jak długo powinny być stosowane. Do leków, które mogą hamować działanie pigułek antykoncepcyjnych należą niektóre antybiotyki (ampicylina, tetracyklina i ryfampicyna), leki stosowane w leczeniu padaczki, infekcji wirusem HIV, gryzeofulwina (lek stosowany w leczeniu infekcji grzybiczych) oraz preparaty zawierające ziele dziurawca.
Podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej niektóre panie mogą odczuwać suchość przy współżyciu, więc aby uniknąć infekcji intymnych warto stosować preparaty z probiotykami lub lubrykanty.
Niestety nie wszystkie kobiety mogą korzystać z antykoncepcji hormonalnej. Przeciwwskazaniem do stosowania pigułek antykoncepcyjnych są m.in. niewyjaśnione krwawienia z dróg rodnych, podejrzenie guzów w obrębie narządów rodnych, choroby wątroby, zaburzenia krzepnięcia krwi (w tym przebycie zakrzepicy) oraz nadciśnienie tętnicze. Przed przepisaniem tabletek antykoncepcyjnych lekarz powinien wykonać badanie ginekologiczne, które wykluczy ciążę, cytologię oraz badanie piersi.
Swego czasu istniała obawa, że metody hormonalne (pigułki, zastrzyki, implanty) mogą zwiększać ryzyko raka, ale są solidne dowody, że ryzyko to jest znikome w przypadku większości kobiet:
- użytkowniczki pigułek i zastrzyków są w grupie niskiego ryzyka raka piersi. Badania pokazały, że wśród kobiet używających tych metod (przez co najmniej 5 do 10 lat) częściej wykrywa się raka piersi niż wśród kobiet, które nie stosowały tych metod. Może to mieć związek z wcześniejszym stwierdzeniem istniejącej już choroby (w związku z częstszymi kontrolami lekarskimi przy braniu hormonów);
- u kobiet zakażonych wirusem HPV, które używały pigułek przez 5 lat albo więcej, wzrasta ryzyko raka szyjki macicy. Bardzo ważne jest, by regularnie badały się pod kątem raka;
- pigułka chroni przed rakiem jajnika i endometrium (błony śluzowej macicy), szczególnie gdy stosuje się ją przez dłuższy czas;
- nie ma wystarczających dowodów na to, by stwierdzić, czy zastrzyki, minipigułki, albo implanty wpływają w jakikolwiek sposób na ryzyko zachorowań na raka. Dostępne badania nie pokazują żadnego zwiększonego ryzyka.
Naukowcy amerykańscy odkryli, że kobiety stosujące doustne środki antykoncepcyjne zapamiętują zupełnie inne aspekty wydarzeń, niż kobiety z naturalnym cyklem menstruacyjnym. Jest to dowód na to, że pigułki antykoncepcyjne, zmieniając równowagę hormonalną organizmu, wpływają na sposób funkcjonowania kobiecej pamięci. Pigułka antykoncepcyjna ogranicza produkcję estrogenu i progesteronu zmniejszając płodność kobiety. właśnie te dwa hormony mają związek ze zdolnością do logicznego zapamiętywania wydarzeń.
Wkrótce tabletki antykoncepcyjne mogą zostać zastąpione żelem, który będzie skutecznie chronił przed ciążą, nawet jeśli zostanie wtarty np. w skórę ramion. Działanie nowej substancji ma być przy tym wolne od skutków ubocznych, typowych dla stosowanej obecnie farmakologicznej antykoncepcji. Niska dawka hormonów ma także sprawiać, że specyfik może być stosowany przez karmiące matki. Nie wiadomo jeszcze, kiedy nowy produkt pojawi się w aptekach.
Obojętnie jaką z metodę antykoncepcji hormonalnej wybrała kobieta, można ją stosować przez wiele lat i żadna z nich nie wymaga przerw , by jak to niektórzy spekulują „oczyścić organizm. Mimo całej gamy specyfików antykoncepcyjnych, które panie maja do dyspozycji i tak jedyną metodą chroniącą w pełni przed ciążą jest żeńska sterylizacja i wazektomia u mężczyzn.
Red. Port.
