Lifting, czyli podniesienie policzków
Na twarzy najwcześniej i najłatwiej dostrzec oznaki upływającego czasu, starzenia się. Jest to nieodwracalny i nieunikniony proces degradacji tkanek polegający na utracie elastyczności i napięcia skóry oraz tkanek głębiej położonych. Stopień natężenia tych zmian jest różny u różnych osób i zależy od uwarunkowań genetycznych i środowiskowych. Czynnikami przyspieszającymi pojawienie się i nasilenie zmian zanikowych w skórze są między innymi nadmierne opalanie się (promieniowanie ultrafioletowe), palenie tytoniu czy permanentny stres.
Wiek pacjentki ma istotne, lecz nie najważniejsze znaczenie. Bywają osoby, które nigdy nie będą się kwalifikowały do podniesienia policzków, a będą miały wskazania do plastyki powiek. W takich sytuacjach nie kierujemy się wiekiem pacjenta, a objawami jakie należy usunąć. Doświadczenie jednak mówi, że średnio od czterdziestego roku życia pacjentki kwalifikują się do zabiegów odmładzających.
Pomóc młodemu duchowi
W pierwszej kolejności pojawiają się drobne zmarszczki wokół oczu, ust i na czole. Z czasem powieki górne stają się zwiotczałe i ciężkie. Stopniowo ich nawis sięga rzęs, co jest często spotęgowane obniżającymi się również brwiami. W efekcie oczy stają się jakby mniejsze i smutne. Na powiekach dolnych pojawiają się worki dopełniając zmęczony wygląd. Skóra policzków zaczyna zwisać, a fałdy nosowo-wargowe pogłębiają się. Na szyi pojawiają się zmarszczki i fałdy, a tłuszcz zwisa wraz z coraz luźniejszymi mięśniami.
Chirurgia estetyczna nie jest w stanie zatrzymać tych procesów lub cofnąć zegarka, lecz może usuwać oznaki starzenia się i spowodować lepsze samopoczucie poprzez młodszy wygląd. Często bowiem stan zdrowia i ducha w dzisiejszych czasach jest wyraźnie lepszy niż wskazywałaby nasza powierzchowność. Celem chirurgii estetycznej jest spowodowanie, aby pacjent wyglądał najlepiej jak to możliwe, co pozwoli mu poczuć się również młodszym i bardziej atrakcyjnym.
W zależności od indywidualnych potrzeb można zaproponować różne procedury. Najczęstszą z nich jest standardowy face-lift , który dotyczy 2/3 dolnych części twarzy czyli podniesienie policzków i szyi. Zabieg taki umożliwia nie tylko napięcie skóry poprzez wycięcie jej nadmiaru, lecz również korekcję głębiej położonych tkanek jak powięzi i mięśnie, co daje bardziej naturalny i długotrwały efekt.
Po pierwsze: konsultacja
Podobnie jak w przypadku innych zabiegów estetycznych niezmiernie ważna jest konsultacja przedoperacyjna z chirurgiem plastykiem, bowiem jedynie chirurdzy plastycy są specjalistami posiadającymi wystarczające umiejętności i doświadczenie, aby bezpiecznie i profesjonalnie przeprowadzić taką operację. W trakcie takiej konsultacji powinny być poruszone wszystkie istotne aspekty planowanego zabiegu, jego przebiegu, okresu pooperacyjnego i wszystkich możliwych skutków, również tych niechcianych. Bardzo ważne jest, aby pacjent miał realistyczne oczekiwania i wiedział jakie są realne szanse ich spełnienia. Dla przykładu kobieta o prawidłowej budowie bez nadwagi z normalną strukturą kostną i przeciętną grubością skóry zwykle uzyska lepszy efekt, niż pacjentka otyła z grubą skórą zwisającą na szyi i podbródku. W czasie konsultacji chirurg powinien poinformować pacjenta o wszystkich czynnikach mogących ograniczać uzyskanie ewentualnego idealnego efektu np. kształt szyi, bródki, asymetria twarzy itp.
Chociaż pacjenci po zabiegu wyglądają młodziej to nie wszystkie oznaki starzenia się są możliwe do usunięcia w trakcie liftingu np. zmarszczki wokół ust czy głębokie fałdy nosowo-wargowe mogą wymagać innych dodatkowych zabiegów korekcyjnych, aby satysfakcja była pełna. Chirurg powinien przedyskutować z pacjentem wszystkie takie możliwości, aby uniknąć ewentualnych nieporozumień. Bardzo ważne jest określenie stanu zdrowia pacjenta. Istnieje bowiem wiele schorzeń uniemożliwiających przeprowadzenie zabiegu (zaburzenia krzepnięcia krwi, choroby serca, płuc itp.), bądź zwiększające ryzyko powikłań jak miażdżyca upośledzająca krążenie krwi czy cukrzyca przedłużająca gojenie się ran i wiele innych. W tym celu przeprowadza się wywiady, badanie i zleca wykonanie badań dodatkowych (krwi, moczu i ewentualnych konsultacji specjalistycznych). Istotne jest również, aby pacjent przed operacją był w dobrej kondycji psychicznej i emocjonalnej, ponieważ każda operacja związana jest ze stresem, który w tym przypadku wydłużony jest o okres rekonwalescencji trwający do 3 tyg. i dłużej. Konsultacja ma także na celu zapoznanie się z chirurgiem i nabranie do niego zaufania, bowiem pozwoli to na jak najlepszą współpracę w trakcie całego, czasem długiego i stresującego procesu leczenia.
Fot: Shutterstock
Przygotujmy się
Do każdego zabiegu z zakresu chirurgii estetycznej należy podejść w pełni zdrowia, co potwierdzą badania laboratoryjne (standardowo zlecane są: grupa krwi, morfologia, układ krzepnięcia, elektrolity, poziom glukozy, EKG, RTG płuc, ogólne badanie moczu). Powinno się je wykonać kilka tygodni przed zabiegiem, choć będą one ważne 3 miesiące. W tym czasie trzeba również odbyć ewentualne konsultacje zlecone przez chirurga. Czasami wskazane jest szczególne zadbanie o stan skóry w czym mogą pomóc zabiegi w salonie kosmetycznym. Dwa tygodnie przed operacją należy zaprzestać palenia tytoniu oraz nie wolno przyjmować leków zawierających kwas acetylosalicylowy np. Aspiryny, które upośledzają krzepnięcie. W przeddzień operacji powinno się wziąć kąpiel, a emocje jakie mogą się ujawnić można opanować łagodnymi najlepiej ziołowymi lekami uspokajającymi. Na 6 godzin przed operacją nie wolno nic jeść ani pić, jedynie leki przyjmowane na stałe można połknąć popijając niewielką ilością wody. W dniu operacji nie można mieć krwawienia miesięcznego. Do zabiegu należy się zgłosić bez makijażu z wynikami badań. Najlepiej nałożyć luźny strój rozpinany, którego nie trzeba wciągać przez głowę, ponieważ opatrunek pooperacyjny może to uniemożliwić. Przed samą operacją ponownie odbywa się rozmowa z chirurgiem plastykiem, który będzie ją wykonywał aby przypomnieć najważniejsze rzeczy i wyjaśnić wątpliwości. W trakcie tej rozmowy pacjentka podpisuje tzw. świadomą, poinformowaną zgodę na zabieg, w której zawarte są również najczęstsze powikłania. Pacjentka wiedząc, że mogą wystąpić wyraża zgodę na przeprowadzenie tej operacji. Najczęściej w tym czasie również wykonane będą zdjęcia przedoperacyjne, stanowiące ważną część dokumentacji medycznej.
Znieczulenie? Oczywiście!
Najczęściej operacja ta przeprowadzana jest w znieczuleniu miejscowym wspomaganym dożylną sedacją popularnie zwanym znieczuleniem dożylnym. W indywidualnych sytuacjach może być wskazane znieczulenie ogólne czyli narkoza. O szczegółach znieczulenia, jego przebiegu i możliwych komplikacjach w sposób wyczerpujący powinien poinformować anestezjolog i uzyskać świadomą zgodę na znieczulenie.
Co się dzieje, czyli przebieg zabiegu
Generalnie cięcie przebiega wokół małżowin usznych oraz na granicy skóry owłosionej głowy lub w jej obrębie. Linia cięcia może być modyfikowana indywidualnie. Skórę skroni, policzka i szyi odpreparowuje się (oddziela) od głębiej położonej powięzi mięśniowej. W celu uzyskania bardziej naturalnego i trwałego efektu powięź tę również się nacina i napina ku górze (SMAS-lift). Po opanowaniu krwawienia, skórę skroni, policzka i szyi napina się w skos do tyłu i ku górze a jej nadmiar usuwa. Rana następnie jest zeszyta a pod skórę pozostawia się sączki lub dreny. Miejsca operowane są ukryte pod dość grubym opatrunkiem uciskowym. Czas operacji wynosi najczęściej od 2 do 3 godzin.
Fot: Shutterstock
A po operacji…
Najczęściej następnego dnia po zmianie opatrunku pacjentka może opuścić gabinet. Otrzymuje kartę informacyjną, w której zawarte są najważniejsze informacje o zabiegu oaz zalecenia pooperacyjne. Dolegliwości bólowe są zwykle umiarkowane i nie wymagają stosowania silnych leków przeciwbólowych. Czasami lekarz może zlecić jakieś inne leki np. antybiotyki. Twarz jest obrzęknięta i miejscami zasiniona, co nie powinno budzić niepokoju, chyba że te objawy są wyraźnie większe po jednej stronie i towarzyszy im zdecydowanie większy ból. Mogą one wskazywać na tworzenie się krwiaka. W takiej sytuacji należy się jak najszybciej skontaktować z lekarzem, ponieważ może być konieczna kolejna operacja. Kilka dni po zabiegu zalecana jest zmiana opatrunku, a po kolejnych kilku dniach usuwane są szwy. Opatrunek nosi się ok 1 tydz. ale ze względu na zasinienia i obrzęk, czas pozostawania w domu może wynieść 3 tyg. Przez ten czas należy natłuszczać blizny, bądź na polecenie lekarza, stosować specjalne maści lub kremy. Po tym okresie pacjentki zwykle wracają do pracy, choć blizny wokół uszu mogą być jeszcze zaczerwienione, a na policzkach mogą występować zaburzenia czucia (odrętwienie). Ostateczny efekt oceniamy najczęściej po upływie 3 miesięcy.
Może się zdarzyć…
Zanim pacjent podejmie decyzję o operacji plastycznej powinien być szczegółowo poinformowany o możliwych komplikacjach i efektach ubocznych. Poniżej przedstawiona jest lista i opis efektów ubocznych, które związane są z operacją podniesienia policzków. Zdarzają się one stosunkowo często i nie sposób ich uniknąć choć nie mają istotnego znaczenia dla ostatecznego efektu. Powikłania chociaż bardzo rzadkie zdarzają się mimo najlepszych umiejętności i starań chirurga. Wiedza o tych niechcianych zdarzeniach i zrozumienie ich pomoże zoptymalizować współpracę pacjenta z zespołem leczącym i doprowadzić do szczęśliwego zakończenia.
Efekty uboczne
Obrzęk – Występuje w trakcie normalnego przebiegu pooperacyjnego po face-liftingu. Najczęściej utrzymuje się do 3 tyg. choć zdarza się czasami, że występuje do 6-9 tyg. W zmniejszeniu obrzęku mogą pomóc chłodne okłady, odpowiedni opatrunek oraz ułożenie pacjenta z uniesioną głową.
Zasinienia – Siniaki pokazują się na powierzchni skóry zwykle 2-3 dni po zabiegu i w większości znikają po 2-3 tyg. Wyjątkowo rzadko bardzo intensywne zasinienia potrzebują wielu tygodni do całkowitego zaniku. Problem ten może dotyczyć pacjentów z cienką jasną skórą. Pacjenci z ciemną karnacją mają większą skłonność do ciemnych przebarwień. Odpowiednie przygotowanie skóry przed zabiegiem może zmniejszyć dolegliwość tych efektów ubocznych.
Zaburzenia czucia – Zwykle występuje upośledzenie czucia w obrębie policzków, brody i szyi oraz wokół uszu. Może to trwać 8-12 tyg. ale u niektórych pacjentów ten okres może się wydłużyć. Jeżeli w trakcie zabiegu napinane były mięśnie lub powięź mięśniowa po operacji może wystąpić uczucie napięcia, ciągnięcia i związany z tym dyskomfort, który mija z biegiem czasu.
Utrata owłosienia – Na skutek operacji może dojść do przerzedzenia włosów zwłaszcza w okolicy skroniowej. Jest to zwykle problem przejściowy i włosy odrastają po kilku miesiącach. Może też się zdarzyć, szczególnie w okolicy baczków, zmiana linii owłosienia. Zwłaszcza mężczyźni powinni mieć świadomość, że owłosiona część skóry policzka może ulec przesunięciu i częściowemu wycięciu.
Blizny – Powstają zawsze gdy się przetnie lub uszkodzi skórę. Podczas operacji plastycznej robimy wszystko by były one cienkie, delikatne i usytuowane w takich miejscach, które są niewidoczne dla osób postronnych. Bliznowacenie na twarzy jest zwykle minimalne choć różne u różnych osób. Okres dojrzewania blizny wynosi od 3 do 12 miesięcy. Na początku są one czerwone dość twarde by z czasem zblednąć i stać się elastyczne, prawie niewidoczne. Wyjątkowo linie cięć mogą mieć tendencję do poszerzania się lub pogrubienia co wymaga dodatkowego postępowania (ostrzykiwanie sterydami, terapia uciskowa lub chirurgiczna korekcja).
Opóźnione gojenie ran – Dotyczy przede wszystkim osób palących lub chorych na przewlekłe choroby upośledzające procesy gojenia jak np. cukrzyca. W takiej sytuacji okres rekonwalescencji może być dłuższy niż przeciętny.
Powikłania
Infekcja – jest to wyjątkowo rzadkie powikłanie mimo, że linia cięcia przebiega również w skórze owłosionej głowy. Jest to spowodowane bardzo dobrym ukrwieniem skóry twarzy (nie dotyczy palaczy). W przypadku pojawienia się mimo wszystko objawów zapalnych antybiotykoterapia pomoże wyciszyć proces.
Martwica skóry – Jest to szczęśliwie bardzo rzadkie powikłanie, choć zdarzające się mimo najwyższych umiejętności chirurga. Najbardziej narażona jest skóra okolicy małżowiny usznej, a szczególnie ta położona poza nią. Kiedy skóra w takim miejscu obumrze pojawia się rana ziarninująca wymagająca długotrwałego leczenia lub przeszczepu skóry. Pozostaje wówczas dość szeroka, blada, pozaciągana blizna, którą można skorygować gdy zagoją się już wszystkie rany, a blizny zmiękną. To powikłanie zdarza się dwunastokrotnie częściej u osób palących tytoń. Pacjenci z upośledzonym krążeniem z powodu cukrzycy lub arteriosklerozy są również w grupie większego ryzyka.
Krwiak – Mimo, że badania przedoperacyjne nie wskazują na istniejące zaburzenia krzepnięcia krwi jak i sam zabieg jest przeprowadzony ze szczególną dbałością o hemostazę, zdarza się wyjątkowo, że po zabiegu wystąpi krwawienie i pod skórą zacznie się zbierać krew. Wówczas policzek staje się bardziej obrzęknięty, siny i twardy oraz wyraźnie bardziej bolesny. Taka sytuacja może mieć miejsce w ciągu 24-48 godzin po zabiegu. Postępowaniem w takiej sytuacji jest rewizja rany i ewakuacja (usunięcie) krwiaka, czyli ponowny zabieg. Należy go wykonać w miarę szybko i wówczas poza większym zasinieniem nie ma on żadnych konsekwencji. Niewielkie krwiaki mogą się objawić po zagojeniu ran w formie ograniczonych stwardnień lub zgrubień, które ustępują w ciągu kilku miesięcy i również nie mają trwałych negatywnych następstw.
Uszkodzenie nerwów – W trakcie face-liftingu istnieje niewielkie ryzyko uszkodzenia pojedynczych gałązek nerwu twarzowego odpowiedzialnego za poruszanie mięśniami twarzy. Dwie gałązki są szczególnie narażone: jedna zwana brzeżną odpowiada za ruch mięśni kącika ust, druga zwana czołową odpowiada za unoszenie brwi. Upośledzenie funkcji tych nerwów występuje poniżej 1% przypadków i najczęściej spowodowane jest znieczuleniem miejscowym, wówczas przemija w ciągu 12 godzin. Czasami powodem takiej sytuacji jest podrażnienie lub obrzęk nerwu i wtedy objawy mogą się utrzymywać nawet do 6 miesięcy.
Podczas czytania i analizowania tej listy należy wziąć pod uwagę fakt, że do tej pory wykonano z sukcesem kilka milionów takich operacji na świecie, mimo, że wyjątkowo zdarzały się niechciane lecz czasem nieuniknione efekty uboczne i powikłania. Coraz bardziej dopracowane techniki, lepszy sprzęt i doskonalsze szkolenie lekarzy powoduje, że występują one coraz rzadziej. Wysokie umiejętności i doświadczenie chirurga plastyka wpływają w znakomity sposób na zmniejszenie ilości i nasilenia tych zdarzeń, choć nie są w stanie ich wyeliminować.
dr Marek Szczyt
Specjalistyczny Gabinet Chirurgii Plastycznej
Artykuł z portalu Ona Ona Ona (http://www.onaonaona.com/)
