Krystyna Mazurówna – tancerka i choreograf. Nominowana za udowadnianie, że można żyć kolorowo w każdym wieku, oraz za cięty język i energię.

Na początku wykładu zatytułowanego: „Nauka w obliczu epidemii gorączki krwotocznej Ebola” profesor Zygmunt Derewenda zaznaczył, że nie jest ekspertem w tej dziedzinie. Jednak poznawszy podstawy biologii molekularnej i fizjologii  tego wirusa oraz zdobywając na bieżąco informacje od osób, które prowadziły ośrodki diagnostyczne dla chorych i seminaria na uczelni w Virginii uznał, że warto podzielić się tą wiedzą. Szczególnie, że  media wywołują Ebolą panikę  wśród społeczeństwa. Podczas godzinnego wykładu profesor Zygmunt Derewenda przedstawił podstawowe informacje dotyczące wirusa, objawów jego infekcji (dementując m.in. określenia literatury sensacyjno-naukowej, której twórcy twierdzą, że u chorego dochodzi do rozpuszczania się narządów) oraz roli nauki w walce z epidemią.

Dynamiczny wirus

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wirus pochłonął do 10 października 4 024 ofiary. Liczby te zmieniają się z godziny na godzinę. Już 16 października liczba zgonów wyniosła prawie  4 500. Statystyki te dotyczą jedynie udokumentowanych przypadków. Szacuje się, że są zaniżone 2,5-krotnie w stosunku do rzeczywistej liczby zgonów. Aktualnie największym ogniskiem wirusa jest Liberia.

Dlaczego ta epidemia wymyka się spod kontroli człowieka? - Jak się szacuje, w Liberii jest 200 lekarzy na 4 miliony mieszkańców  – zauważył prof. Zygmunt Derewenda. - Epidemia wirusa jest przede wszystkim wynikiem sytuacji socjo-ekonomicznej Liberii i to jest główny problem. Dodatkowo, społeczeństwo bardzo często nie rozumie dlaczego panuje epidemia, podejrzewa rząd amerykański o rozpowszechnienie wirusa w celu redukcji liczebności rasy czarnej. Jest przekonane, że wirus Ebola to rzecz nieznana do tej pory naukowcom, którzy nie potrafią opracować skutecznego leku.

Lista zadań

Co jest potrzebne do walki z Ebolą? Przede wszystkim, należy uświadamiać ludność afrykańską. Trzeba także opracować metodę diagnostyczną, szybszą niż dotychczas stosowane PCR, czyli sekwencjonowanie próbek krwi. Jako przykład, prof. Derewenda podaje historię ciężarnej kobiety, która zgłosiła się do lekarzy w Liberii z objawami krwawienia. Nie udzielono jej pomocy z powodu podejrzenia zarażenia wirusem i kobieta zmarła. Tymczasem wynik badania krwi, który otrzymano po sześciu godzinach, był negatywny. Kolejną ważną rzeczą na liście zadań są przeciwciała i leki do leczenia już zarażonych osób, nie wspominając o szczepionce.

-Każda komercyjna firma farmaceutyczna odpowiada przed akcjonariuszami, musi więc być dochodowa – tłumaczył po wykładzie portalowi biotechnologia.pl prof. Derewenda. -Produkcja leków jest opłacalna kiedy mamy duży rynek, natomiast do tej pory Ebola była zagrożeniem tylko dla biednej ludności afrykańskiej, więc bodźca ekonomicznego do produkcji leków nie było. Warto jednak zaznaczyć, że część dużych firm farmaceutycznych ma system grantów przeznaczanych na podstawowe badania naukowe. Doniesienia o pierwszych zarażonych  wirusem Ebola w Stanach Zjednoczonych znacznie pobudziły filantropię. „Strumyk” pieniędzy przeznaczanych na ten cel jest coraz szerszy. Fundusze na walkę z wirusem Ebola przeznaczyli m. in.  Mark Zuckerberg czy Bill Gates.

Wyniki badań nie rodzą się na kamieniu

Dziennikarstwo naukowe odgrywa ważną rolę w analizie sytuacji na bieżąco. Natomiast prace naukowe, wydobyte na światło dzienne przez prasę, toczyły się na przestrzeni kilku-kilkunastu lat. Samemu prof. Derewendzie, jeszcze przed wybuchem epidemii, odmawiano finansowania jego badań nad Ebolą trzykrotnie. Teraz, kiedy w Stanach Zjednoczonych zanotowano trzy przypadki zachorowania, zainteresowanie wzrosło. Prof. Derewenda zwraca szczególną uwagę na finansowanie badań podstawowych: genetyki, biochemii przeciwciał, immunologii. Mogą  one być wykorzystane w sytuacji kryzysu i badań związanych z wirusologią. Tak było z przeciwciałami ZMapp stosowanymi w terapii wirusa, które dostarczano za pomocą genetycznie modyfikowanego tytoniu. Omawiając prace naukowe dotyczące wirusa Eboli, prowadzone od jakiegoś czasu przez różnych naukowców, prof. Derewenda wspomniał także o sukcesie swojej grupy badawczej. Uzyskała ona strukturę krystaliczną jednego z siedmiu białek kodowanych przez wirusa – nukleoproteiny (pisaliśmy o tym tutaj). Dzięki temu można opracować syntetyczne przeciwciała, w produkcji których zastosować można „brata” wirusa Eboli, czyli bakteriofaga. Te „przeciwciała” wykorzystano do przygotowania  odczynników, które mogłyby być zainstalowane w testach do szybkiej diagnostyki wirusa.

Dyskusja

Po wykładzie padło sporo pytań. Dotyczyły one np. zmienności wirusa, którego tempo mutacji okazuje się być stosunkowo niewielkie. Dyskutowano o tym, które białko jest najważniejsze w mechanizmie infekcji wirusa. Okazuje się, że wszystkie spełniają ważną rolę i nie można tego jednoznacznie określić, ponieważ każde jest potrzebne do pełnego cyklu dojrzewania wirusa. Pytano również w czym należy upatrywać tak szybkiego tempa infekcji mimo niskiej produktywności wirusa.

­-Cykl, mimo słabej wydajności, jest wystarczający,  a poza tym wirus atakuje wszystkie typy komórek wyłączając po kolei poszczególne organy i doprowadzając do katastrofy – wyjaśnił prof. Derewenda.

Co najbardziej hamuje naukowców przed praktycznym zastosowaniem badań w diagnostyce? Wśród powodów zostały wymienione problemy logistyczne, finansowe oraz procedury prawne związane z własnością intelektualną uniemożliwiające rozpoczęcie współpracy z firmami, które mogłyby przyspieszyć prace.

Źródło: http://biotechnologia.pl/

W 2005r. na polskim rynku ukazała się książka autorstwa Clary Lejeune nosząca tytuł „Życie jest szczęściem. Jérôme Lejeune – mój ojciec”. Już na samym początku autorka zwraca uwagę, iż będzie to refleksja subiektywna, opisana zostaje ona bowiem przez córkę bohatera opowieści. Podobna perspektywa nie zaburza jednak historii, którą z całą pewnością warto odkryć w bieżącym roku.

Jak dowiadujemy się z książki, prof. Lejeune na początku swojej lekarskiej kariery specjalizował się... w medycynie wiejskiej, która nauczyła go kontaktu z osobą chorą. W kolejnych latach zainteresował się zjawiskiem radiacji. Analizy, prace oraz badania profesora spotykały się z wielkim zainteresowaniem środowiska międzynarodowego. Jak wspomina Clara Lejeune, duże zainteresowanie osobą jej ojca zelżało na sile w chwili, gdy skupił się on na badaniach dotyczących przyczyn występowania Zespołu Downa. Dociekliwość dotycząca wspomnianego zagadnienia, wzbudzała wręcz zdziwienie wśród jego kolegów. Mongolizm, jak określano niegdyś wspomnianą aberrację, kojarzony był najczęściej z działaniami... niemoralnymi. Przez dekady uznawano bowiem, że jest on jakąś formą zakażenia przenoszonego drogą płciową.

Odkrycie przez prof. Lejeune przyczyn występowania Zespołu Downa okazało się jednym z najistotniejszych odkryć genetyki XXw. Sam profesor poszedł jednak dalej. W swoich wystąpieniach, bazując na wiedzy genetycznej oraz doświadczaniu klinicznym zwracał uwagę, iż życie człowieka zasługuje na szacunek od momentu poczęcia.

Ciekawym jest, iż czytając „Życie jest szczęściem” odnaleźć możemy wiele punktów zbieżnych z obecną polską dyskusją bioetyczną. Jak się okazuje, o czym wielokrotnie wspomina Clara Lejeune, jej ojciec dość często występując w mediach, z perspektywy naukowca, starał się ukazywać kluczową rolę nowych odkryć biomedycznych, w zakresie ochrony godności człowieka. Genetyk ten był jednak krytykowany za swoje zaangażowanie religijne. Cieszył się także uznaniem ze strony papieża Jana Pawła II. To z jego nominacji był wieloletnim członkiem Papieskiej Akademii Nauk. Również za namową papieża Polaka prof. Lejeune założył Papieską Akademię Życia. Inauguracja jej działania miała miejsce zaledwie 33 dni przed śmiercią profesora. Warto wspomnieć, że tuż po niej, w kwietniu 1994r., ogłoszona została lista, pod, którą podpisało się 3 tys. francuskich lekarzy upominających się o poszanowanie godności człowieka od chwili jego poczęcia. Żądano zaprzestania wszelkich eksperymentów, jakie prowadziło się już wówczas na zarodkach oraz embrionach.

Warto dzisiaj przypomnieć sobie biografię prof. Jerome Lejeune’a i zastanowić się czy na początku każdego poszukiwania biologicznego lub medycznego nie kryje się właśnie wiara. Prof. Lejeune szukał czegoś, co było niewidzialne, ale gdzieś w środku miał przekonanie, że Zespół Downa musi wynikać z czegoś konkretnego. Jego wiara dawała mu niezwykłą siłę i wytrwałość do badań.

Źródło: http://biotechnologia.pl/

Teleangiektazje – medyczny termin odnoszący się do drobnych, poszerzonych naczyń krwionośnych dotyczy coraz większej ilości osób. Jakie są przyczyny powstawania „pajączków” i jakie są ich pierwsze objawy skórne?

Teleangiektazje, potocznie zwane pajączkami czy pajączkami naczyniowymi, to termin opisujący widoczne pod skórą poszerzone naczynia krwionośne o średnicy kilku dziesiętnych milimetra. Określenie to odnosi się zarówno do małych naczyń włosowatych, jak też to większych żył. Teleangiektazje są wynikiem rozszerzenia, a nawet uszkodzenia kruchych naczyń krwionośnych, które nie wytrzymują ciśnienia krwi przepływającej przez nie.  Mogą występować jako pojedyncze ograniczone zmiany lub być rozlane na większej powierzchni skóry. Kształtem przypominają krzaczek lub właśnie pajączka. Te, które wyjątkowo przeszkadzają kobietom, to te na twarzy a dokładnie na policzkach, brodzie czy przy nosie. Stanowią defekt kosmetyczny rzadko akceptowany przez kobiety. Przyczyny pojawiania się rozszerzonych naczynek też mogą być różne, na przykład: niektóre choroby układu pokarmowego, zaburzenia krążenia, wahania hormonalne, silne emocje, alkohol, ostra dieta, zaburzenia krążenia, duże różnice temperatur, alergie, wrodzona wrażliwość.

Cera naczynkowa wymaga odpowiedniej pielęgnacji.  Jakie zasady powinny być zachowane by jeszcze bardziej nie osłabić rozszerzonych naczyń krwionośnych?

Cera naczynkowa charakteryzuje się wysokim stopniem uwrażliwienia. Często „oblewa się rumieńcem” nie tylko w stresowych sytuacjach, ale również przy zmianach pogody. Nie pozostaje obojętna na zanieczyszczenia środowiska, a nawet na nieodpowiednio dobraną pielęgnację. Jest delikatna i łatwo ulega podrażnieniom.

O cerę naczynkową należy dbać w szczególny sposób. Mycie w letniej wodzie i osuszanie skóry twarzy bez pocierania są jak najbardziej wskazane. Taka skóra nie lubi ciepłej wody, ponieważ rozszerza to naczynia krwionośne. Gorąca kąpiel też nie jest dla niej dobra. Chrońmy ją przed gwałtowną zmianą temperatur, stosujmy kremy z filtrem słonecznym szczególnie latem, a zimą chrońmy naszą skórę naczynkową przed mrozem stosując odpowiednie kremy.  Unikajmy peelingów ziarnistych. Gorące potrawy, kawa, alkohol czy herbata również nie są wskazane. Dieta powinna wykluczać ostre przyprawy.

W celu neutralizacji „pajączków” najważniejsze jest stosowanie odpowiedniego preparatu kosmetycznego?  Jakie składniki aktywne powinien zawierać dobry dermokosmetyk?

Podstawą pielęgnacji powinny być produkty łagodzące i redukujące widoczność naczynek, zawierające w swoim składzie substancje o właściwościach wzmacniających i uszczelniających naczynia krwionośne, takie jak np. witaminę B3, aby zmniejszyć reaktywność naczyń krwionośnych, czy witaminę C, K, aby zwiększać wytrzymałość ścian naczyń krwionośnych i pomóc zapobiegać wylewom podskórnym. W kosmetykach dla skóry naczynkowej można również znaleźć rutynę, która podobnie jak witamina C wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych zmniejszając tym samym ich przepuszczalność. Ekstrakty z miłorzębu japońskiego, arniki górskiej, kasztanowca są również chętnie stosowane przez producentów kosmetyków ze względu na ich właściwości przeciwzapalne i przeciwobrzękowe.

Rytuał pielęgnacyjny również musi być dostosowany do tego typu skóry. Delikatna oczyszczanie bez pocierania skóry a następnie delikatna aplikacja produktów kosmetycznych. Nie można zapomnieć o odpowiednim nawilżaniu skóry naczynkowej, co pomaga łagodzić zaczerwienienia, uczucie ściągnięcie, pieczenia czy podrażnienia spowodowane suchością skóry.

Jakiego typu produkty przeznaczone do pielęgnacji skóry naczynkowej oferuje firma La Roche-Posay swoim konsumentom?

W portfolio La Roche-Posay można znaleźć produkty dedykowane skórze skłonnej do zaczerwienień.  Są to produkty z gamy Rosaliac, których zadaniem jest redukcja zaczerwienienia skóry, np. Rosaliac AR Intense INTENSYWNA KURACJA ZWALCZAJŃCA ZACZERWIENIENIA SKÓRY. W jego składzie można znaleźć wodę termalną z La Roche Posay, która ma udowodnione działanie kojące i łagodzące a także zwalczające wolne rodniki, co dodatkowo czyni ją sprzymierzeńcem skóry tak łatwo reagującej na środowiskowe czynniki zewnętrzne. Tym, co pozwala nazywać ten produkt innowacyjnym, jest pojawienie się w składzie tej pielęgnacji AMBOPHENOLU. Jest to aktywny składnik roślinny o wielokierunkowym działaniu: kojącym, chroniącym naczynia krwionośne a także antyrodnikowym. Na liście składników można też znaleźć kojącą neurosensynę, która pomaga redukować uczucie dyskomfortu.

W badaniu klinicznym dla Rosaliac AR Intense potwierdzone zostało jego działanie na zmniejszenie intensywności zaczerwienień o 20, 8% oraz teleangiektazji o 7, 3% po 4 tygodniach aplikacji produktu dwa razy dziennie. Po tygodniu zaprzestania stosowania produktu intensywność zaczerwienień nadal się zmniejszała (badanie kliniczne w grupie 37 kobiet z rosacea podtyp rumieniowo-teleangiektatyczny). Również samoocena w tej grupie potwierdziła skuteczność produktu. Zaczerwienienia zostały widocznie zredukowane według 78% osób badanych a 71% osób stwierdziło, że widoczność drobnych naczynek na policzkach uległa zmniejszeniu.

Właściwa dieta, odpowiednie kosmetyki, zawierające w swoim składzie głównie witaminę K, C, B3 oraz wyciąg z arniki górskiej i kasztanowca to główny klucz do redukcji pajęczaków. Okres jesienno-zimowy, któremu towarzyszą wahania temperatur, niekorzystnie wpływa na stan cery naczynkowej. To właśnie w tym czasie należy zwrócić szczególną uwagę na stosowanie odpowiednich kosmetyków pielęgnacyjnych.

Dr Katarzyna Pękala – chemik, kosmetolog. Tytuł doktora nauk chemicznych uzyskała na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. Przed objęciem stanowiska naukowego w firmie L’Oréal Polska, swoje doświadczenie zawodowe zdobywała w branży farmaceutycznej. Autorka wielu publikacji naukowych w dziedzinie chemii fizycznej. Obecne zainteresowania naukowe koncentrują się na zagadnieniach związanych z komunikacją marketingową produktów kosmetycznych.

Anna Sobierska oraz portal biotechnologia.pl pragną serdecznie podziękować Pani dr Katarzynie Pękali za udzielony wywiad oraz wszystkie niezbędne materiały przy pisaniu powyższego artykułu.

Źródło: http://biotechnologia.pl/

Słowa: „pytanie o to, czy w dzisiejszych czasach jest rzeczywiście sens utrzymywania zakazu małżeństw pomiędzy rodzeństwem” miały paść z  ust pani minister 2 lata temu na konferencji „Nienormatywne praktyki rodzinne”. Wypowiedzi naukowców polityków i dziennikarzy spowodowały pojawienie się kolejnej emocjonującej wielu dyskusji. Problem ten odżył poza Polską już 2013 r., a stało się to za sprawą... in vitro.

Podyskutujmy

Wypowiedzi dotyczące konieczności podjęcia dyskusji związanej z prawno-etycznymi aspektami związków wewnątrzrodzinnych są niewątpliwie nowym wątkiem w polskiej debacie publicznej. W ciągu ostatnich lat temat ten nie był podnoszony ani przez genetyków, ani prawników czy filozofów. Opinia wyrażona przez niemiecką Radę Etyki w sprawie konieczności podjęcia debaty w tym względzie spotkała się również z zainteresowaniem wybranych polskich naukowców. Wypowiedzi prof. Jana Hartmana z Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz refleksje prezentowane kilka lat temu przez prof. Małgorzatę Fuszarę z Uniwersytetu Warszawskiego wskazywały na zasadność zwrócenia się w stronę dyskusji dotyczącej nowego spojrzenia na relacje rodzinne. Podobne poglądy poddane zostały krytyce zarówno ze strony środowisk liberalnych, jak i konserwatywnych. Podkreślano, iż polski Kodeks Karny zakazuje wszelkich czynności o charakterze kazirodczym. Jak stanowi bowiem art. 201 przywołanego Kodeksu: „Kto dopuszcza się obcowania płciowego w stosunku do wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.”

W ostatnim czasie nad tematem kazirodztwa pochylił się w swoich publikacjach prof. Wojciech Załuski, filozof oraz prawnik z UJ. Jego zdaniem, obecnie trwa dyskusja czy powyżej cytowany zakaz ma charakter czysto kulturowy, czy też jest podyktowany konkretnymi względami naukowymi, mającymi podłoże np. w określonych wynikach badań genetycznych. Z drugiej jednak perspektywy wspomniany badacz zaznacza, że „Czyn ten (mowa o związkach kazirodczych- przyp. BK) jest kryminalizowany we wszystkich znanych systemach prawnych”. W debatach odnoszących się do podłoża sformułowania owego zakazu, zwraca się również uwagę na opinie głoszone niegdyś przez Sigmunta Freuda, którego zdaniem podobne obostrzenia wynikają przede wszystkim z zakazów o charakterze kulturowym. Jak wskazuje jednak Załuski, współczesne wyniki badań donoszą, iż ciąże powstałe w wyniku związków kazirodczych znacznie częściej kończą się poronieniem lub też pojawieniem się u dziecka wady genetycznej. Badacz kreśląc obraz omawianego zagadnienia zwraca ponadto uwagę, iż opinia Freuda wskazującego na naturalną skłonność ludzi do wchodzenia z bliskimi w relacje intymne nie posiada pokrycia w wynikach badań eksperymentalnych. Mowa w tym miejscu m.in. o wieloletnich obserwacjach dzieci wychowywanych w izraelskich kibucach. Okazuje się, iż rzadkością były małżeństwa zawarte przez mężczyzn oraz kobiety, którzy przez wiele lat jako dzieci mieszkali blisko siebie w przywołanych misjach. Jeszcze donioślejszy jest przykład doświadczeń jakie dostrzegamy na Tajwanie. W kraju tym spotkać można było praktykę adoptowania  dziewczynek przez rodziny ich przyszłych mężów. Przyszłe małżeństwo wychowywało się razem od dzieciństwa. Podobne związki bardzo często się rozpadały. Wyniki obserwacji wskazywały również na występowanie w podobnych sytuacjach trudności w nawiązaniu relacji seksualnych. Wojciech Załuski zaznacza, iż zjawisko to może wynikać z tzw. efektu Westermarcka polegającego na braku odczuwania popędu w stosunku do członków rodziny- w tym zwłaszcza osób, z którymi się wychowywaliśmy.

Smartfonem w kazirodztwo

Temat kazirodztwa  powraca przy okazji dyskusji dotyczącej zapłodnienia pozaustrojowego metodą in vitro. Ponad rok temu wspomniane zagadnienie poruszała Natalia Dueholm. Przywołana publicystka w artykule „Antykazirodcza aplikacja i in vitro”  zwróciła uwagę, że na terenie Islandii coraz głośniej podnoszony jest problem niebezpieczeństwa wchodzenia w relacje intymne, np. nieuświadomionych rodzeństw. Dueholm zaznacza:   „…w Islandii żyje około 320 tys. w większości spowinowaconych ze sobą ludzi, a dwie trzecie z nich mieszka w samej stolicy lub niedaleko Reykjaviku. Poza tym, każda generacja Islandczyków ma różne nazwiska pochodzące od imienia ojca, co uniemożliwia członkom najbliższej rodziny rozpoznawanie się po nazwisku.” Publicystka zwraca uwagę, iż na Islandii procedura zapłodnienia pozaustrojowego jest legalna od 1990 r. Od tego czasu istnieje również możliwość anonimowego oddania własnych komórek rozrodczych. Podobna sytuacja skłoniła przedstawicieli firm informatycznych do stworzenia aplikacji umożliwiającej rozpoznanie znajdującego się w pobliżu członka rodziny. Tego typu rozwiązanie umożliwiła forma Sad Engineers Studio wykorzystująca bazę genealogiczną, w której zapisane zostały dane Islandczyków. Wspomniane informacje pochodzą z urzędowych oraz kościelnych rejestrów, w których w ciągu 1 200 lat spisywano dane dotyczące łącznie 720 000 osób. Przywołana firma stworzyła aplikację IslendingaApp SES (Beta).
Natalia Dueholm wyjaśnia: „Dzięki niej dwa smartfony posiadające tę aplikację po zbliżeniu do siebie mogą poinformować, czy osoby mają tego samego dziadka. Jeśli tak będzie, na telefonie pojawi się informacja odradzająca ich właścicielom stosunki seksualne.”

Uczciwa rozmowa

Pojawiające się w ostatnich dniach doniesienia przedstawiające wypowiedzi części polskich naukowców z całą pewnością nie wskazują na konieczność zmiany prawa w zakresie dopuszczalności nawiązywania kontaktów seksualnych z członkami najbliższej rodziny. Jak słusznie w jednym z wywiadów podkreśliła prof. Fuszara, naukowcy korzystają z autonomii i ograniczane debaty przez polityków może być zjawiskiem niezwykle niebezpiecznym. Czy jednak nie jest równie niebezpieczne podejmowanie tematów, których powolne rozwijanie prowadzić może do pojawienia się niepokojących społecznie zjawisk? Śledząc informacje dotyczące kazirodztwa spotkać się można z opiniami, że genetyczne przesłanki utrzymania zakazu nie są wcale jednoznaczne. Współczesne poradnictwo genetyczne mogłoby służyć wsparciem w chwili pojawienia się u danej pary pragnień prokreacyjnych. Wskazano by tym samym na istnienie określonych zagrożeń. Jak słusznie jednak stwierdza cytowany powyżej Wojciech Załuski, zakaz wchodzenia w związki kazirodcze „jest konieczny dla utrzymania instytucji rodziny, ponieważ stosunki kazirodcze prowadzą do zniszczenia systemu relacji pokrewieństwa (np. dziecko ze związku kazirodczego córki z ojcem byłoby jednocześnie synem i wnukiem swojego biologicznego ojca).”

Źródło: http://biotechnologia.pl/